Buğday (Ekmeklik) Buğday Gal nematodu

Buğday (Ekmeklik) ile ilgili konu başlıkları

Buğday Gal nematodu

Çimlenen buğday bitkisine geçen buğday gal nematodu larvaları, bitkiyi cüceleştirir, saplar kalınlaşır ve gevrekleşir, sak boğumlarından yeni çıkmakta olan yapraklara zarar vermek suretiyle yapraklan kıvırır, bozulmuş ve testere dişi bir şekil vererek yaprağı deforme eder. Kıvrılan yaprağın yeni gelişen yaprağı sarması nedeniyle, gövdede bükülmeler olur. Nematodun yoğunluğuna göre bazı bitkilerde bu belirtiler bütün yapraklarda, bazılarında ise bir-iki yaprakta görülür. Nematod yoğunluğu çok fazla olduğu takdirde bitkiyi kurutabilir. Bitki gelişmesini tamamlarken nematod da başağa ulaşmış olduğundan, bitkideki bu ilk belirtiler azalır, ya tamamen ölü bitkiler veya hasta başaklı bitkiler olarak tarlada göze çarpar. Buğday gal nematodu süt olum devresinde danelere geçerek, daneleri deforme eder ve dane içi nematodun larvaları ile dolarak danenin ticari değerini tamamen düşürür, yani galli dane bir nematod deposu haline gelir. Olgunlaşan başaklarda galli daneleri ihtiva eden başaklar, galsiz daneleri ihtiva eden başaklara nazaran küçük, kavuz sıraları gayri muntazam ve birbirlerinin içine girmiş durumda, kılçıklar az ve kısa, kavuzlar dejenere olduğundan başakları gayri muntazamdır. Dikkatli bakılacak olursa koyu renkli galli daneler dışardan da görülebilir. Bir başakta bütün daneler galli olabileceği gibi, bazı daneler normal teşekkül etmiş olarak da bulunur. Galli dane koyu kahverengi veya siyah olup, normal daneden küçüktür. Hasatla birçok galli daneler dökülerek tarlayı bulaştırır. Ertesi yıl galli danelerden çıkan nematod larvaları yeni ekilen buğdayı enfekte eder. Buğday gal nematodu ile bulaşık daneler tohumluk, ekmeklik ve yemlik olarak kullanılamayacağından, hiç bir işe yaramaz. Buğdaylarda % 60'a kadar verim azalmasına neden olmaktadır. Yayıldığı yerler: Orta Anadolu'nun Nevşehir, Kırşehir , Yozgat , Eskişehir, Niğde , Konya , Bolu ; Güney Anadolu'nun , Adana , Antalya , Isparta ; Kuzey Anadolu'nun Gümüşhane, Tokat , Ordu; Doğu Anadolu'nun Erzurum , Van , Kars ; Güney Doğu Anadolu'nun Gaziantep , K. Maraş , Bitlis , Mardin ve Ş. Urfa illeri ile bunlara bağlı ilçelerde saptanmıştır.