Mısır Tohum, Kök, Kök boğazı ve Sap Çürüklüğü

Bulaşık tohum ekildiğinde veya sağlam tohumu toprakta enfekte ederek çürütebildikleri gibi, çimlenmekte olan ve çimlenmiş fidelerin toprakaltı ve toprak üstü kısımlarından enfekte ederek çimlenmeyi önler veya çimlenmiş fidelerde fide yanıklığı olarak adlandırılan çökerten zararına neden olurlar. Başlangıçta tarlada yer yer sıra üzerinde düzensiz çıkışlar ve solgun fideler görülür. Solgun fideler çekildiği zaman zararlı simptomlarından farklı olarak çekilen kısım elde kalmaz. Çıkış olmayan kısımlarda tohum yatağı incelendiğinde; çimlenmeden küf kaplanmış veya zayıf çimlenerek kökçük yada çim borusu değişik derecelerde kuruyarak zarar görmüş tohumlara rastlanır. Genel olarak bu zarar şeklini tohum yatağının sıcaklık ve nem durumunun tohumun çimlenmesi açısından olumsuz olduğu konukçular artırmaktadır. Drenajı zayıf, ağır veya soğuk (10-13°C' lerden düşük) ve nemli topraklarda görülür. Fusarium ve Pythium türleri erken dönemde tohum ve fide kök çürüklüğü, fide yanıklığı hastalıklarına neden olmaktadır. Macrophomina sp.' nin de fide döneminde kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olduğu saptanmıştır. Mısır'ın hızlı gelişme dönemlerinde Fusarium ve Pythium türlerinin M.phaseolinamn yaptığı zararlar kök boğazı ve sap çürüklüğü şeklinde ortaya çıkar. Kök boğazı çürüklükleri bitkilerin toprak seviyesinde oluşur. Önceleri bitkilerin çok kısa sürede su istemesi .şeklinde ortaya çıkar, zamanla bitkide solgunluk, sararma ve sonuç olarak kurumalar görülür. Fusarium kök boğazı çürüklüğünde bıçakla boylamasına yarılan bitkilerde gövde içinde pembe-beyaz renkte miseller görmek mümkündür. Macrophomina kök boğazı çürüklüğünde ise iletim demetleri üzerinde fungusun siyah mikro sklerotları görülür. Bu görüntüden dolayı mocrophomina neden olduğu bu hastalığa ""Kömür Çürüklüğü"" de denir. Pythium kök boğazı ve sap çürüklüğünde ise tipik olarak bitkilerde gövde ekseni etrafında dönme ve bükülmeler meydana gelir. Bitki devrilir, toprağa değdiği boğumlarda destek köklerin oluştuğu görülür. Pvthium kök boğazı ve sap çürüklüğü'ne yakalanmış mısır bitkilerinde toprak yüzeyine yakın olan ilk boğumda kahverengimsi, sulu, yumuşak ve hızlı gelişen bir çökme meydana gelir. Sap çürüklüğü ise, mısırlar tepe püskülü çıkarmadan önce veya sonra gelişmenin hızlı olduğu taze boğum aralarında görülür. Fusarium sap çürüklüğünde bitkilerin boğum, koçan koltuğu ve koçan saplarında çürümeler görülür. Boğumlardaki çürümeler başlangıçta kahverengi-siyah renkte yağlımsı lekeler halindedir. Bir süre sonra lekeler üzerinde fungusun pembe-beyaz renkli miselleri gözle görülebilir. Hastalığın ileri dönemlerinde sap enfekteli boğumlardan kırılabilir. Diplodia sap çürüklüğü genel olarak çiçeklenmeden sonra görülür. Yaprakların önce solması daha sonra kuruması şeklinde ortaya çıkar. Toprağa yakın boğum araları saman renginden kahverengine kadar renk alır. Sadece iletim demetleri zarar görmeden kalır. Boğumlara yakın doku üzerinde küçük, koyu kahve-siyah renkli piknitler lokalize olmuştur. Sap üzerinde beyaz fungal gelişme olabilir. Gelişmenin ilk dönemlerinde kurak, çiçeklenme sonrası 2-3'ncü haftalarda nemli ve sıcak havalar (28-30°C) hastalık için uygundur Mısır kök, kök boğazı ve sap çürüklüklerine neden olan ve genelde toprak fungusu olan bu patojenlerin neden olduğu kayıplar çevre faktörlerinden etkilenmektedir.Artan azot dozlarının dekara 12 kg sat azottan sonra hastalığı arttırdığı. 9000 bitki/da sıklığında gövde çürüklüğünün yüksek olduğu ve verimin azaldığı belirlenmiştir. Yine Macmphomina phaseoünu'nın yüksek sıcaklıklarda ( optimum 38°C de) mısır bitkisini etkilediği, hastalığa karşı duyarlılık üzerinde orantılı nemin etkili olmadığı bildirilmiştir. Aynı şekilde gerek Fusarium ve gerekse Mocrophonmina'nın neden olduğu kök ve gövde çürüklüğü üzerine anız yakmanın bir etkisi olmadığı da belirlenmiştir. Akdeniz bölgesi mısır ekim alanlarında Phvthium ve Füsunumun sık ve Macrophominanın ise nadir olarak neden olduğu kök, kök boğazı ve gövde çürüklükleri yıllara göre değişik şiddetlerde görülmekte ve uygun koşullarda bazı tarlalarda % 20-30' lara varabilen kayıplar oluşturabilmektedir. Yine Karadeniz bölgesinde Fusarium moniliforme 'nin önemli kayıplara neden olduğu bilinmektedir.

Sponsorlu Bağlantılar