Latincesi

Hastalık Tanımı

Bir Yıllık Yabancı otlar Bir yılda gelişen, çiçek açarak tohum oluşturan ve daha sonra kuruyarak ölen yabancı otlardır. Tohumla çoğalırlar. Tohumlan uygun olmayan koşullarda da toprakta uzun süre canlılıklarını koruyabilir. Sonbaharda çimlenen türleri varsa da, genellikle -ilkbaharda çimlenirler. İki Yıllık Yabancı otlar Yaşamlarını iki yılda tamamlayan yabancı otlardır. Birinci yıl kök ve yapraklan gelişerek (vegetatif gelişme) toprak üstünde rozet biçiminde kalırlar. İkinci yıl çiçek ve tohum oluşturarak (generatif gelişme) yaşamlarını tamamlarlar. Tohumla yada çeşitli bitki organları aracılığı ile çoğalırlar. Çok Yıllık Yabancı otlar Üç yada daha çok yıl yaşayan Yabancı otlardır. Tohum, toprakaltı ve sürünücü gövde parçaları, yumru ve soğan gibi organları ile çoğalırlar. Yılın uygun olmayan dönemlerinde yapraklarını döker, toprakaltı bölümleri ile canlılıklarını sürdürürler. Uygun koşullarda gelişip, yaprak, çiçek ve tohum oluştururlar.

Yaşayış

Banket yabancı otlarını da kapsamak üzere, kara yabancı otlarının oluşturduğu sorunlar aşağıda özetlenmiştir. Kara yabancı otlarının geliştiği şev ve banketlerde bakım işleri aksar. Hayvansal zararlıların neden olduğu zararlar ve su kaçaklarının yerlerinin belirlenmesi güçleşir. Kuruyan yabancı otlar kanal suyuna düşerek çeşitli sanat yapılarının (ızgara, sifon, çek vb.) tıkanmasına, taşmalara ve sulamanın aksamasına yol açar. Kuruyan yabancı otlar yangına neden olur ve özellikle depo çevrelerinde tehlike yaratır. Özellikle derin köklü odunsu bitkiler, kanallarda su kayıplarına, kaçaklara ve kanal kaplamalarının bozulmasına yol açar. Erozyonu önlemek amacı ile yapılan bitkisel kaplamanın gelişmesini engellerler. Tohumların rüzgar ve özellikle su aracılığı ile taşınması sonucunda, tarımsal alanların bulaşmasına yol açarlar. Kültür bitkilerinde zararlı olan, bir çok hastalık etmeni ve böcekler için beslenme,üreme ve sığınma ortamı yaratarak, bulaşma kaynakları oluştururlar.

Kültürel Önlemler

Rekabetten Yararlanma Belirli bir alanda gelişen bitkiler ışık, toprak nemi, topraktaki besin maddeleri, karbondioksit, yaşama yeri ve bitkilerle ortak yaşayan canlılar gibi istekleri açısından, birbirleriyle rekabet durumundadır. Bitkiler arasındaki rekabetten yararlanarak, banketlerdeki geniş yapraklı yabancı otlarla savaşım yapılabilir. Şev ve banketlerin çekişme gücü yüksek çok yıllık dar yapraklı bitkilerle (Ag-ropyron elongatum, Festuca elatior, Cynodon dactylon ) kaplanması, geniş yapraklı yabancı otların gelişmesini önemli ölçüde engellemektedir. Kanal şev ve banketlerinde gerçekleştirilen 2,4-D amin uygulamaları da, kaplama yapılmış alanlardaki çok yıllık dar yapraklı bitkilerin çekişme gücünü artırmakta: kaplama yapılmamış alanlarda ise özellikle başta ayrık (Cynodon dactylon ) olmak üzere, bu bitkilerin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Otlatma Şevleri düzgün, eğimi fazla olmayan ve denetim olanakları yeterli olan sulama ve taşkın koruma tesislerinde başarı ile uygulanabilen bir yöntemdir. Otlatmada başta koyun olmak üzere, hemen bütün evcil hayvanlar kullanılabilmektedir. Düzenli bir otlatma ile, dar yapraklı bitkilerin şevlerde bitkisel bir örtü oluşturması ve geniş yapraklı yabancı otların gelişmesinin önlenmesi sağlanabilmektedir. Ancak otlatmanın, denetimli yapılması ve özellikle bitkisel kaplama yapılmış alanlarda, örtünün bozulmasını önleyici önlemlerin alınması gerekmektedir. Fiziksel ve Mekaniksel Mücadele Kara yabancı otlarına karşı uygulanabilecek başlıca fiziksel ve mekaniksel savaşım yöntemleri;el ile toplama,kazma.çapalama, sürme, biçme, yakma ve gölgeleme olarak özetlenebilir. Bu yöntemlerden el ile toplama, çapalama, kazma ve gölgeleme genellikle park ve rekreasyon alanlarında ve sınırlı genişliklerde uygulanabilmektedir. Sürme ise özellikle kavak yetiştirilen alanlarda uygulanan bir yöntemdir. Şev ve banketlerde uygulanabilecek yöntemler aşağıda özetlenmiştir. .Biçme Çeşitli biçme aletleri kullanılarak, şev ve banketlerdeki otsu yabancı otlara karşı mekaniksel savaşım yapılabilmektedir. Ülkemiz koşullarında, çayır biçme makineleri. özellikle kanal şevine göre eğimi ayarlanabilenleri, başarı ile kullanılabilir.Biçme aletlerinin çeşitli iş makinelerine takılabilen tipleri de bulunmaktadır. Biçmenin etkili olabilmesi için; uygulamanın yabancı otların tohumlarının oluşmadığı, kök ve toprakaltı gövdelerindeki besin maddeleri birikiminin en düşük düzeyde bulunduğu, çiçeklenme öncesi dönemlerde yapılması gerekir. Biçme, yabancı otları iki biçimde etkilemektedir. Zamanında yapılan biçmelerle tohum oluşumu önlenmekte, yinelenen biçmeler sonucunda, çok yıllık yabancı otların kök ve toprakaltı gövdelerinde biriken besinler tüketilerek, gelişmeleri sınırlanmaktadır. Yakma Sulama ve taşkın koruma tesislerinde yabancı otlara karşı yakma yöntemiyle savaşım, iki ayrı dönemde ve başlıca iki amaçla yapılmaktadır. Bunlardan ilki, yabancı otların gelişmelerini sürdürdükleri, henüz çiçek açıp, tohum oluşturmadıkları ve yeşil durumda bulundukları dönemde yapılmaktadır.Bu dönemde yapılan uygulama ile,sistemlerde yabancı ot sorunları çözümlenmektedir. Yakma işlemi,bitki hücrelerinin zarar görmesine ve sonunda bitkinin ölmesine neden olmaktadır .Bitkilerin tür ve gelişme dönemlerine bağlı olarak etkilendikleri sıcaklıklar farklı olduğundan,yakma işleminde, değişik sıcaklıklar kullanılabilmektedir. Yakma yönteminin diğer bir amacı tohum oluşturmuş ve kurumuş yabancı otların, yok edilmesi ve yayılışlarının engellenmesidir. Yakma işlemi,bu işlem için geliştirilmiş özel yakma aletleri yada daha sınırlı alanlarda,atomizörlere takılan alev başlıkları ile yapılabilmektedir. Yakma yönteminde yakıt olarak fuel - oil yada sıvılaştırılmış petrol gazları LPG kullanılmaktadır. Yakma işlemi, etki düzeyi sınırlı, yinelenmesi gerekli ve bu nedenle uygulanması pahalı bir yöntemdir.

Kimyasal Mücadele

2,4-D' nin banket yabancı otlarına karşı önerilen dimethylamin tuzları, yapraklar ve kökler aracılığıyla bitki bünyesine alınan, taşınım etkili ilaçlardır. İlaçlar su ile karıştırılarak, yabancı otların toprak üstü bölümlerine püskürtülmelidir. Püskürtme kollu püskürtücülerle yapılan ilaçlamalarda, dekara genellikle 40-60 litre su kullanılır. Su miktarı, yabancı ot yoğunluğu ve boylarına bağlı olarak 100 litreye kadar arttırılabilir. Püskürtme tabancası kullanılarak yapılan uygulamalarda, %0.3'lük ilaçlı su hazırlanarak püskürtme yapılır. Uygulanması önerilen dozlardan; düşük dozlar, erken gelişme dönemleri ile bir yıllık geniş yapraklı yabancı otların yaygın olduğu alanlarda; yüksek dozlar geç gelişme dönemleri ile çok yıllık yabancı otların yaygın olduğu alanlarda kullan,İlaç kaçaklarının önlenebilmesi için; püskürtme kolu ilaçlanacak yüzeye mümkün olduğu kadar yakın ayarlanmalı, ilaçlamalar düşük basınçla ve yelpaze tipli memelerle yapılmalı, uygulamalar sırasında hava rüzgarsız olmalı, rüzgar çıktığında ilaçlamaya ara verilmeli, pamuk, bağ, sebze, fasulye, domates vb. gibi duyarlı bitkilerin l bulunduğu alanlarda, ilaçlama zamanları doğru seçilmelidir. Uygulamalar hava sıcaklığının 8-25°C arasında olduğu dönemlerde yapılmalıdır. 2,4-D amin bileşimli ilaç uygulamalarından sonra, 6 saat içinde yağış düşmesi durumunda ilaçlanma yinelenmelidir. Bitkisel kaplama yapılmış alanlarda, başta Kamış (Phragmites austrialis)\ olmak üzere, dar yapraklı yabancı ot sorunları varsa yada var olan yabancı otların savaşımı için uygulanacak ilaç (örneğin glyphosate), bitkisel kaplamaya zarar verecekse, bul durumda ilaç uygulamalarının, sürtme yöntemi ile yapan özel aletlerle (fitilli ve fırçalı) yapılması, kaplamaların zarar görmesi açısından uygun görülmektedir.

İlaçlama Zamanı

Geniş yapraklı banket yabancı otlarına ilaç uygulamaları, yabancı otların hızla büyüyüp geliştikleri ve genç oldukları erken gelişme dönemlerinde yapılır. Yabancı otların 3-4 yapraklı oldukları geç sonbahar yada erken ilkbahar ayları, ilaçlama için uygun zamanlardır. Uygulamaların çiçek tomurcuklarının oluşumu ve erken çiçeklenme dönemine kadar bitirilmesi gerekir. Çevredeki kültür bitkileri de, uygulama zamanının belirlenmesinde etkilidir.Tahıl tarımının yaygın olduğu alanlarda ilaçlamalarının bu bitkilerin kardeşlenme dönemlerinin tamamlanması ile sapa kalkma dönemleri arasında; ilaca çok duyarlı pamuk, sebze ve tütün yetiştirilen alanlarda, bu bitkilerin ekim-dikimlerinden önce yada hasatlarından sonra; meyve ve bağ alanlarında ise gözlerin uyanmasından önce yapılması gerekir. Bir yılda genellikle 1 ilaçlama yeterlidir. Ancak yabancı ot türlerinin çimlenme dönemleri arasındaki farklılıklar ve bazı yabancı ot türlerinin ilaca duyarlılıklarının farklı olması yüzünden, 2. ilaçlama gerekebilir.