Latincesi

Hastalık Tanımı

Ergin kara sineklere benzer, onlardan daha küçüktür. 6 - 7 mm büyüklükte gri sarı renklidirler. Thorax üzerinde koyu renkte beş bant vardır. Kanatlar sarımtırak, bacaklar ve antenler siyahtır. Yumurta mat beyaz renkli, 1.5 mm boyunda muz şeklindedir. Üzerinde uzunlamasına 12 adet çizgi bulunur. Larva beyaz renkli, vücudu sona doğru genişleyen bir silindir şeklindedir. Olgun larva 6-8 rnm'dir. Pupaları kırmızımsı ve 6 mm uzunluktadır. Yapılan çalışmaya göre erginler iklim koşullarına göre mart ortalarından sonra ve nisan ayı başlarında görülmeye başlarlar. Ergin çıkışı kademeli olarak bir ay kadar uzun bir süre devam eder. Çıkışı izleyen 10 - 20 gün içinde yumurtalarını genellikle soğan ile sakın birleştiği yere yaprak koltuklarına, bazen yapraklara, yumru kabuğuna, topraktaki çatlaklara 10 - 20'lik gruplar halinde veya tek tek bırakır. Yumurtalar sıcaklık ve orantılı neme göre 3-6 gün içinde açılır. Çıkan larvalar soğan ve sakın birleştiği yerden girerek soğana doğru ilerler. Larva süresi 15-20 gündür. Olgunlaşan larvalar soğan yakınındaki toprakta pupa olur. Pupa süresi 10 - 15 gündür. Zararlının Marmara bölgesinde 3 döl verdiği saptanmıştır.

Yaşayış

Larva bitki dokusuna girerken beraberinde taşıdığı çeşitli bakteriler bu arada; özellikle Bacillus carotovorus larvanın bitki dokusunda beslenmesi ile verdiği zarar yanında çürümelere sebep olur. Çürümeler, sakın toprak altında kalan kısmıyla soğanda görülür. Özellikle zarar genç soğanlarda daha fazladır. Zarara uğramış bitkide gelişme durur. Bitki sararır, tutunca sakla soğanın birleştiği yerden kopar. Arpacık yetiştirmek amacı ile ekilen soğan tohumlarından çıkan arpacıklar sık olduğu için zarar daha fazla görülür. Arpacıkların tohumluk değeri kaybolur ve çürür. Marmara Bölgesinde kurak geçen yıllarda zarar önemli olmamakla beraber üst üste yağışlı geçen birkaç yıldan sonra zarar derhal artar. Ürünün % 50'si, hatta daha çoğu zarar görür. Marmara Bölgesinde soğan, sarımsak yetiştiriciliği yapılan yerlerde Ege Bölgesinde Denizli ilinde ve Orta Anadolu'da Konya'da zaman zaman zararlı olmakta, diğer illerde pek fazla görülmemektedir.

Kültürel Önlemler

Zararı daha çok birinci döl yaptığından mümkün olduğunca geç ekim yapmalıdır. Sonbaharda tarla derin sürülmelidir. çok bulaşık yerde çiftlik gübresi yerine kimyevi gübreleri tercih etmelidir.

Kimyasal Mücadele

Tohumluk soğan ve arpacık miktarına göre bir teneke veya bidon içinde cetvelde verilen dozda hazırlanan ilaca çuvaldaki tohumlar 3-5 dakika daldırılarak ilaçlanır. Hazırlanmış tarlada tohum ekilecek sıralar aynı ilaçla bolca ilaçlanıp dikim yapılır, sıralar kapatılır. Cetvelde verilen dozda hazırlanacak ilaçla tarlada tohumluk soğan ve arpacık önce bandırma yöntemi ile ilaçlanır. Sonra tohumluk soğan ve arpacık dikilecek sıralar ( çiziler) aynı ilaçla ilaçlanır dikim yapılır, sıralar ( çiziler) kapatılır. Sulama Suyu ile İlaçlama Önerilen ilaçlardan biri 100 l suya verilen doz karıştırılarak hazırlanan ilaçlı su her ocağa can suyu verir gibi yarım litre dökülür. Eğer ocaklarda zarar görülürse uygulama bir hafta sonra tekrarlanır. Bitki İlaçlamaları Soğan yaprağı kaygan olduğu için ilaçlara yapıştırıcı bir katkı maddesi ( ağar gibi) eklenmelidir. Erginlere karşı bitki ilaçlamaları uçuş periyodunun uzun ve kademeli oluşu ve tarlaya sadece yumurtlama zamanın da gelişleri nedeniyle diğer metotlarla birlikte ve 7-10 gün ara ile 2-3 kez uygulanmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Ekimden önce toprak ilaçlaması, ekim sırasında tohum ve sulama suyu ilaçlaması erginlere karşı bitki ilaçlaması yapılır. Yapılan sürveyde 100 bitkide 2-3 soğan sineği zararına uğramış bitkiye rastlanır rastlanmaz ilaçlamaya başlanmalıdır.