Latincesi

Hastalık Tanımı

Danaburnu erginleri 60-70 mm boyunda, açık veya koyu kahverengi ve oldukça iri böceklerdir. Baş ileri uzamıştır. Antenler kısa ve kuvvetlidir. Ağız parçaları çiğneyici tiptedir. Gözleri iyi gelişmiş olup, yanlarda bulunur. Pronotum'u büyük ve geniş olup kazdığı toprağa şekil verip sağlamlaştırmaya yarar. Kazıcı tipteki ön bacakları oldukça yassılaşmış ve kenarları kuvvetli dikenlerle donanmıştır. Üst kanatlar kısadır. Alt kanatlar iyi gelişmiş ve uçma görevi yaparlar. Abdomenin sonunda belirgin şekilde iki adet sersi(cerci) bulunur. Yumurtaları ilk bırakıldıkları zaman beyazımsı sarı renkte olup, sonraları rengi gittikçe koyulaşır. Ortalama 2-3 mm uzunlukta ve elips şeklindedir. Nimfler ergine benzer ancak daha küçük ve beyaza yakın açık renklidir ve kanatları gelişmemiştir. Danaburnu yaşamının çoğunu toprak altında geçirir. Genellikle yaşama yeri olarak, galeri açmaya uygun olan kültüre alınmış; nemli, bol humuslu, killi-kumlu toprakları seçerler. Geceleri ve çok bulutlu günlerde faaliyet gösterirler. Gündüzleri genel olarak toprak içindeki galerilerde istirahat halinde bulunurlar. Mayıs ayında çiftleşen dişiler yumurtalarını toprağın 10-20 cm derinliğinde hazırladıkları odacıklar içine grup halinde bırakırlar. Bir grupta 200-300 yumurta bulunur. Bir dişi yaşamı boyunca 500-600 yumurta bırakabilmektedir. Doğal ortamda mayıs ayında bırakılan yumurtalar sıcaklık ve nem şartlarına göre değişmek üzere 10-20 günde açılır. Haziran ayı içinde yumurtadan çıkan nimfler birkaç hafta gruplar halinde bu yuvalar içinde kaldıktan sonra dağılırlar. Nimfler sonbahara kadar 2 gömlek değiştirir ve 3. dönem nimf halinde toprağın derinliğine inerek kışlar. İlkbaharda havaların ısınması ile tekrar aktif hale geçerek 5 gömlek değiştirdikten sonra ekim ayında ergin olur. Kışı geçiren erginler. İlkbaharda çiftleşip yumurta bırakırlar. Böylece gelişmesini 1,5-2 yılda tamamlar.

Yaşayış

Ergin ve nimflerı toprak içinde galeri açarak ilerlerken rastladıkları tohum, kök. yumru gibi her lür bitkisel materyali kemirerek zarar verirler. Özellikle yeni dikilmiş veya yeni çimlenmiş sebze fidelerinin köklerini keserek kurumalarına neden olur ve yıımrulu sebzelerin de yumrularını kemirirler. Danaburnu yüksek yoğunluklarda oldukça büyük ölçüde zarara neden olmaktadır. Ülkemizin her tarafında yaygındır.

Kültürel Önlemler

Toprağın zamanında ve iyi şekilde işlenmesiyle de zararlının toprak altında bulunan yaşam ortamları bozularak açığa çıkan yumurta, nimf ve erginlerinin sıcak ve doğal düşmanlar tarafından imhası sağlanmış olmaktadır. Zararlının, gübreli ve sıcak toprakları sevmesinden hareketle, bahçelerin uygun yerlerine yaz sonuna doğru yanmamış çiftlik gübresi kümeleri bırakılarak ilkbaharda burada toplanan nimf ve erginlerin Öldürülmesi popülasyonu azaltma bakımından oldukça yararlıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanı

Çeşitli kültür bitkilerinde ayırım yapmadan beslenmeleri, çoğalma ve canlı kalma güçlerinin yüksek olması ve bulundukları yerde mutlaka zarar yapmaları nedeniyle yoğunluklarına bakılmaksızın mücadeleye geçilmelidir. Bir yerde bulunup bulunmadıkları; yenik bitki, açtıkları galeri, nemli toprakların 1 cm altındaki yüzeysel kazı İzlerinin incelenmesi ile anlaşılabilir. Ülkemizin değişik bölgelerinde erken ilkbahardan ekim ayı sonuna kadar mücadele yapılabilir. sonbahara kadar 2 gömlek değiştirir ve 3. dönem nimf halinde toprağın derinliğine inerek kışlar. İlkbaharda havaların ısınması ile tekrar aktif hale geçerek 5 gömlek değiştirdikten sonra ekim ayında ergin olur. Kışı geçiren erginler. İlkbaharda çiftleşip yumurta bırakırlar. Böylece gelişmesini 1,5-2 yılda tamamlar.