Latincesi

Hastalık Tanımı

Erginler kül renginde 6-7 mm. boyunda ve hortumludur. Bacaksız olan larvaları beyaz, tombul ve kıvrıktır. İlk erginler mart ayı başında görülür. Erginlerin çıkışı nisan sonuna doğru oldukça fazlalaşır. Çıkan erginler 16 °C' den düşük sıcaklıklarda fazla aktif değildirler. Nisan sonlarında ergin çıkışı tamamlanmış olur. Yumurtlayıncaya kadar uzun bir süre beslenirler. Ancak sıcaklık 20 °C' ye erişinceye kadar böcekler uçmadığı için, aynı ocak üzerinde beslenmek zorunda kalırlar. Haziranda yumurtlamaya başlar. Bir dişi ortalama 42 yumurta bırakır. Yumurta kuluçka süresi 8 gündür. Yumurtalarını meyve kabuğunun hemen altında hazırladığı bir yuvaya bırakır. Yumurta bırakılan meyvelerin kabuğu üzerinde 4-5 mm. uzunlukta kahve renkli bir çizgi görülür. Yumurtadan çıkan larva iç tındık üzerinde bir ay kadar beslenip gelişirler. Beslenme artıkları kabuk içini doldurur. Gelişen larva kabuk üzerinde 1.5-2 mm çapında bir çıkış deliği açıp toprağa iner. Larvalar hazırladıkları bir toprak yuva içinde pupa ve ergin olurlar. Burada 1-3 yıl kaldıktan sonra çıkarlar. Aynı yıl toprağa geçen larvaların % 18'i bir yıl sonra % 75'i ikinci yılda ve % 7'si de üçüncü yılda ergin olarak toprağı terk ederler. Şiddetli kış, ergin çıkışı oranını artırır. Erginler üç ay kadar yaşarlar.

Yaşayış

Fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakma yoluyla meyvelerde zararlı olan bir böcektir. Fındığın meyve kabuğunu, hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek delen böcek, kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Normal iriliğe erişinceye kadar zarar gören meyvelerde kabuk içindeki etli kısım bozularak sarı bir renk alır. Sonradan hu renk kabuk üzerinde de belirir. Meyve beslenmediği için kabukta çöküntüler oluşur. Bu zarar şekline halk arasında Sarı karamuk denir. Meyve normal iriliğe eriştikten sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır. Kabukta oluşan çatlaklardan dışarı sızan siyah bir sıvı zülüf ve kabuğu kirletir. Böylece halk arasında Kara karamuk denilen zarar şekli meydana gelmiş olur. Bir böcek beslenme yoluyla yaklaşık 80 meyveye zarar verir. Buradan da 1 çift böceğin ortalama 200 meyveye zarar verdiği anlaşılır. Fındık kurdu tüm fındık bölgesinde yaygın olmakla birlikte uzun yıllar yapılan mücadele sonucu yoğunluğu oldukça azalmıştır. Bugün tüm fındık üretim alanının yarısında mücadeleyi gerektirecek yoğunlukta bulunmaktadır.

Kültürel Önlemler

Kimyasal Mücadele

Toz ilaçlar sabah erken çiğ kalkmadan veya akşam üzeri uygulanmalı ve ilacı« yaprak alt yüzlerine iyice yapışması sağlanmalıdır. Su ile atılan ilaçlar ise yağmurlu günler ve güneşli öğle saatleri dışında kullanılmalıdır. İlaçlamalarda atomizör kullanılır yorsa, dekara 8-10 lt. ilaçlı su atılacak şekilde kalibrasyon yapılmalıdır. İlaçlamalar 8 haftada bitirilmeli ve tüm bölgede bu süre 20 günü geçmemelidir. Önerilen ilaçla ilaçlama yapılan bahçelerde 1 hafta süreyle hayvan otlatılmamalıdır.

İlaçlama Zamanı

Fındık kurdu Mücadelesi, meyvelerin zararlıdan korunması amacını güder. Bunun için ergin böceklerin ekonomik zarar yapmaya başladıkları döneminde, bahçeleri ilaçlı bulundurmak gerekir. İlaçlama bahçedeki hakim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca ( 3-4 mm.) yapılmalıdır. Ergin çıkışının tamamlanmak üzere olduğu bu dönem, Karadeniz bölgesinde nisan sonuna rastlar. Bu dönemde, meyve mercimek iriliğini geçince ( 3-4 mm) mücadele yapılması düşünülen bahçedeki böcek yoğunluğunun saptanması amacıyla bir sürvey yapılmalıdır. Bunun için 1-10 dekar büyüklükteki bahçelerde 10 ocak; 10-30 dekar büyüklükteki bahçelerde 20 ocak; 30 dekardan büyük bahçelerde de 30 ocak 3x3.5 m' lik bir bez örtüye silkelenmelidir. işlem sabah erken veya akşam üzeri sakin rüzgarsız ve yağışsız günlerde yapılmalıdır. Bulutlu »ünlerde günün her saatinde sayım yapılabilir. Şiddetli yağış ve rüzgar sonrası sayım ertelenmelidir. Sayım sonunda 10 ocaktan 2 den fazla ergin böcek düşerse mücadele gereklidir. Ancak sayım yapılan örtünün boyutları küçükse o takdirde verilen örtünün alanını eşit gelecek biçimde sayılan ocak sayısı arttırılmalıdır.