Latincesi

(Cydia funebrana (Treit.) (Lep. : Tortricidae)

Hastalık Tanımı

Ergin koyu gri-boz renkli, üst kanatlan alt kısmında düz bir çizgi ve koyu gri renkte küçücük noktacıklarla süslüdür. Alt kanatlar daha açık renkli ve kenarları boz-san saçaklıdır. Kanat açıklığı 13-15 mm. dir. Yumurtalar basık - oval, uzunluğu 0.66 - 0.74 mm olup. yeni bırakıldığında beyazımsı, sonraları sarımsı renge döner. Yumurtadan yeni çıkmış tırtıl 0.4 mm uzunluğunda, üstü pembe, karın tarafı açık pembe, bas ve thorax ise siyahtır. Gelişmesini tamamlamış olan larva 15 mm kadardır. Son abdominal segmentinde tarak şeklinde 3-6 diş vardır. Pupa açık sarı, kahverenginde, 6.5 mm uzunluğundadır. Kışı genellikle dalların çatalları arasında bazen de yan dallar üzerinde kuru ve pürüzlü kabuk altında, yarıklarda, gövdelerin dibindeki oyuklarda, sıkı örülmüş bir koza içinde olgun larva olarak geçirirler. İlkbaharda pupa olurlar. Mayıs ayının ilk haftasında kışlayan pupalardan kelebekler çıkmaya başlar ve bu uçuş haziran ayının sonuna kadar devam eder. En çok kelebek çıkışı mayısın sonuna doğru olur. Kelebekler gündüzleri yaprakların alt yüzeyine veya ağaçların gövde ve dallarında hareketsiz kalırlar. Alaca karanlıkta ve gece faaliyete geçerler. Çıkışlarından bir süre sonra çiftleşip yumurtaların genellikle meyvelere, nadir olarak da yaprakların diplerine veya sürgün ve dalların üzerine bırakırlar. Birinci döle ait dişiler ortalama 18 yumurta bırakırlar. Dişinin yumurta bırakması için optimal şartlar; 17-22°C sıcaklık ve % 58-77 orantılı nemdir. Yumurtaların embriyonal gelişmesi 8-14 günde tamamlanmaktadır. Kışlayan dölün larvaları mayıs ayının sonu ve haziran ilk haftasında çıkmaya başlar. Yumurtadan yeni çıkan larvalar ağ örerek henüz fındık büyüklüğünde olan meyveye girerler. Meyveye giren tırtıl helezon şeklinde sapa doğru ilerler ve meyvenin etli kısmı ile beslenir. Zarara uğramış meyveler menekşe rengi alır ve bir müddet sonra larvayla beraber dökülürler. Larvaların gelişmesi tek meyvede tamamlanır. Larvaların gelişme süresi 14-30 gündür. Haziranın üçüncü haftasından itibaren olgun larvalar meyveyi terk ederek sap dibinde açtıkları delik ağzında veya yaşlı kabukların altında pupa olurlar. Haziranın üçüncü haftasında başlayan pupa devresi temmuzun son haftasında biter. Birinci döle ait pupalardan çok azı diyapoza girer. İkinci döle ait kelebek çıkışı temmuz ortasında başlar ve ergin uçuşu ağustos ayının ortasına kadar sürer. İkinci döle ait kelebekler ortalama 24 (en çok 68) yumurta bırakabilir. İkinci dölün yumurtalarında embriyonal gelişme süresi 6-13 gündür. Bu dölün larvaları 1-3 meyvede zarar yapabilirler. Genel olarak bir meyvede bir larva bulunur. İkinci dölün zararı birinci döle nazaran çok daha fazla olup, bazen bu oranı %70'e kadar çıkar. Normal yıllarda 2 döl veren Erik iç kurdu sonbahar ılık geçtiği takdirde kısmi üçüncü döl de verebilir.

Yaşayış

Erik iç kurdunun larvaları eriğin meyvelerinde zarar yapar. Larvalar genellikle sap dibinden, yanlardan ve iki meyvenin birbirine değdiği yerlerden girerler. Meyvenin hemen kabuk altını tipik olarak oyarlar ve meyve etinde tünel açarak çekirdeğe kadar ulaşırlar. Birinci döle ait larvalar bazen birden fazla meyveye saldırır. Dolayısı ile bir meyvede bazen birden fazla zarar noktası bulunabilir. İkinci döle ait larvalar ise 1-3 meyvede zarar yapabilirler. Saldırıya uğrayan meyveler zamk çıkarırlar. Ege, Marmara, Karadeniz, Orta ve Güney Anadolu Bölgelerinde yaygın olarak bulunmaktadır.

Kültürel Önlemler

Literatürde bazı larva ve pupa parazitoidlerinin olduğu bilinmektedir. Ülkemizde ise Orta Anadolu Bölgesinde, Erik iç kurdu yumurtalarında Trichogramına sp. (Hym. : Trichogrammatidae) saptanmıştır. Bu parazitoid oldukça yaygın olup, adı geçen zararlıların yumurtalarını, %30'a varan oranlarda parazitleyebilmektedir. Kurtlu meyveler toplanarak toprakta açılan derin çukurlara gömülmelidir.

Kimyasal Mücadele

Tüm ağacın ve meyvelerin iyice ıslanması gerekir.

İlaçlama Zamanı

Cinsel çekici tuzaklarda ilk kelebek görüldükten 2-3 hafta sonra veya meyvelerde yumurtalar görülür görülmez ilk ilaçlama yapılır; 20 gün sonra ilaçlama tekrarlanır. İkinci döle ait kelebekler % 30-40 oranında çıktığı zaman bu döle karşı ilk ilaçlama yapılır. Bundan 20 gün sonra bir ilaçlama daha yapılır.