Latincesi

Hastalık Tanımı

Hastalık etmeni Spiroplasma citri, Mollicutes sınıfında yer alan bir fıtoplazma olup, Mollicute'lar düşük seviyede "Guanin+Sitozin" içeren gram pozitif bakteri­lerin dejeneratif evrimiyle gelişmiş prokaryotlardır. Etmenin 1-2 um çapında, spiral şekilli, hareketli kamçılan sıvı kültürde faz-kontrast veya karanlık alan mikroskobunda görülebilir. Hastalık etmeni turunçgillerin floem dokusundan kolayca elde edilebilmekte ve içeriğinde bitki dokusu bulunmayan katı kültür ortamında sahanda yumurta şeklinde kabarık koloniler oluşturarak muhafaza edilebilmektedir. Hastalık etmeni aşı materyalleri ve cüce ağustos böcekleri olarak bilinen Cicadellid'ler ile sağlıklı bitkilere taşınmaktadır. Circulifer tenellus (Baker), C.haematoceps M.R., C.opacipennis (Leth), Scaphytopius nitridus (Delong), S.acutus delongi (Young), Euscelis plebejus (Fail.), Empoasca spp. ve Balclutha spp. önemli vektörleridir

Yaşayış

Hastalığın belirtileri, ağacın yaprak, sürgün ve meyvelerinde görülür. Genel olarak ağacın üst sürgünlerinin boğum araları kısalır ve dikine büyüme yaparlar. Ağaç çalılaşmış gibi görülür. Sürgün gelişiminin durması ve bodurlaşma meydana gelir Yaprakların normal şekli bozulur, küçülür, ovale yakın bir şekil alır ve bazen de kaşık gibi çukurlaşır Yaprak uçlarında beneklenmeler, damar aralarında çinko noksanlığına benzer sarımsı lekeler meydana gelir. Yaprak sapı ile dal arasındaki açı daralır. Hastalığın en tipik belirtileri ağaçların zamansız çiçek açmaları ve meyvelerin olgunlaşma devresinde meşe palamudu şeklini almalarıdır. Hastalıklı bahçelerde hemen hemen her mevsimde çiçek ve irili ufaklı meyve bulmak mümkündür. Oluşan çiçeklerin çok az bir kısmı meyve bağlar ve bunların da büyük bir kısmı olgunlaşmadan dökülür. Hasta meyvelerin sapa yakın olan yarısının kabuğu daha kalındır Kalın olan kabuğun rengi normal portakal renginde olduğu halde ince olan yansının rengi sarımsı yeşildir Meyve simetrisi bozulur, tadı ekşir ve acılaşır. Ağaç üzerinde fazla bekletilen meyvelerin alt yarısının rengi bazen grimsi kahverengi bir hal alır. Göbekli portakallarda göbeğin kaybolması ve içeri doğru çökmesi tipiktir Meyvelerin çekirdekleri genelde küçük ve kahverengi olup, bu çekirdeklerin çimlenme gücü de zayıftır. Hastalıklı ağaçlarda verim düşüklüğü sağlıklılara göre çok düşüktür. Hastalık, ü­ründe %3O-50 kayıplara sebep olur. Ayrıca zamansız açan çiçeklerin meydana getirdiği meyveler susuz, tatsız ve kabuğu çok kalın olduğundan ticari değerleri yoktur. Bu hastalık Akdeniz bölgesi turunçgil alanlarında çok yaygın olup, önemli derece­de ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Ege Bölgesinde yer yer zararına rastlan­maktadır.

Kültürel Önlemler

- Hastalık etmenlerinden ari sertifikalı fidan kullanılmalıdır. - Araziye dikilen genç fidanlar sık sık kontrol edilip, hastalık belirtisini gösterenler derhal sökülmelidir. - Hastalığı taşıyan vektörlere konukçuluk etmeleri bakımından yabancı ot mücadelesine önem verilmelidir. Vektörleri olan Yaprak pireleri (Cüce ağustos böcekleri) ile mücadele, "Turunçgillerde Yaprak pireleri Zirai Mücadele Teknik Talimatına uygun olarak yapılmalıdır Budama alet ve ekipmanları ile aşı bıçağı bir ağaçtan diğerine geçerken %2'lık sodyum hipoklorid solüsyonuna batırılarak dezenfekte edilmelidir

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanı