Latincesi

Alternaria alternata (Fr.)Keissler (= Alternaria tenuis Ness.)

Hastalık Tanımı

Alternaria cinsine dahil patojen türlerin konukçuya özelleşmiş toksin salgılamaları ve aseksüel dönemlerinin morfolojik benzerlikleri nedeniyle, A.alternata olarak sınıflandırılmasının gerektiği bildirilmiştir. Ancak, etmenin sınıflandırılmasında birlikteliğe varılamadığından, bazı araştırmacılar etmeni, A.alternata nm elma patotipi A. mali olarak, yada A.mali türü olarak da adlandırmaktadır. Alternaria alternata {^Alternaria tenuis Ness.) yara paraziti olan bir hastalık etme­nidir. A.alternata birçok bitkilerin zayıflamış veya ölmüş dokularında saprofit olarak da yaşayabilir. Etmenin kolonisi, besi yerinde, zeytinimsi siyah veya siyah, bazen gri renktedir. Konidiosporlar genellikle uzun, sık dallanan zincirler halinde ve ters armut, yu­murta, elipsoit, kısa konik veya silindirik şekildedir. Konidiosporlar, bazen kendi­sinin üçte biri kadar uzunlukta olan bir gagaya da sahip olabilir. Konidioforlar, düzçeperli yaklaşık 50 fim uzunlukta ve 3-6 (im kalınlığında, 1-3 bölmeli, tek veya gruplar halinde, dallı veya basit, düz veya kıvrımlı, soluk veya altın sarısı renktedir. A. alternata yaygın olarak bulunabilmek­tedir. Hastalığın optimal gelişimi rutu­betli ortam ve 26-28°C sıcaklıkta olmak­la birlikte, 0°C de dahi gelişme göstere­bilmektedir. Uygun şartlarda penetrasyondan 8-10 gün sonra hastalık belirtisi ortaya çıkar. A.alternata zayıf bir patojen ve son derece yaygın bir saprofit olup, birçok bitki­lerin zayıflamış veya ölmüş dokularında, gıda artıklarında, toprak vb. maddeler üzerinde bulunmaktadır. Rüzgârla, kuşlarla ve mekanik olarak bulaşabilmektedir.

Yaşayış

Alternaria türlerinin çoğu hasat öncesi ve sonrası meyve çürümelerine neden olurlar. A.alternata, elmanın çiçek çukuru etrafında veya orta kısımlarında Önceleri renk açılmasına neden olur. Bu lezyonlar kuru olup, kahverenginden siyah renge dönüşür. A.alternata etmeninin elmadaki belirtisi meyve etinden çekirdek evine doğru (40-50 mm.) derinlemesine ilerleyen ve kısmen de yüzeysel olarak çürüyen bölgeler, siyah veya kahverengimsi renkte, yassı ve kenarları belirgin çökük leke­ler şeklinde görülür Meyvelerdeki yumuşama, güneş ve soğuk zararları ile hasat öncesinde oluşan mekanik veya diğer yaralanmaların dokuda oluşturacağı zayıflıklar, A.alternata etmeninin giriş kapısını oluşturmaktadır. A.alternata meyve sapında zayıflamaya da neden olmaktadır. Alternarya meyve çürüklüğü hastalığı, elma kabuğundaki koyu renkli lekeler ile acı benek hastalığına benzemektedir. Buna karşın Acı benek hastalığı meyvede bitki besin elementleri oranının dengesiz olması sonucu ortaya çıkarken, Alternarya meyve çürüklüğü hastalığı ise A.alternata fungusunun enfeksiyonu sonucu oluşmaktadır. Etmenin koyu renkli miselleri, nemli şartlar altında meyvedeki lezyonların yüzeyinde görülebilir. Hastalığın şiddeti, konukçunun duyarlılığı ve çevre şartlarına bağlı olarak değişebildiği gibi, kültüre! uygulamalar da hastalığın ortaya çıkmasında önemli etkenlerdir. Etmen elma yapraklarında, önce açık, daha sonra koyulaşan portakal renkte dairesel halka şeklinde yaprak lekelerine neden olur Bu etmen, hasattan Önce veya sonra meyveyi enfekte edebilir. Meyvelerin olgun­laşma döneminde hastalığa karşı hassasiyeti artmakta, olgunlaşma başlangıcında fungus meyveyi enfekte edebilir. Hasada yakın bir zamanda meyve yüzeyinde semptom gelişir ve meyvenin albenisi kaybolur. Uygun şartlarda depolanmayan meyve, belli bir süre sonunda çürüyerek tamamen elden çıkabilir. İleri derecedeki çürüklüklerde meyve eti siyaha dönüşür ve süngerimsi bir yapı alır. Elmada hasada yakın zamanda lekelenme ve daha sonrası çürüme ile kendisini belli eden bu hastalık, meyvedeki albeni ve kaliteyi etkilemektedir. Hastalıklı meyvenin depolamaya alınmasında ve meyvelerde hasat esnasında oluşun yaralanmalarda lezyon gelişmesi devam ettiğinden, depo kayıplarına sebep olmakta, böylece meyvenin pazar değeri düşmekte ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Hastalık, Doğu Anadolu BÖlgesİ'nde Erzincan'da ve Akdeniz Bölgesİ'nde İsparta ilinde tespit edilmiş olup, diğer bölgelerdeki bulunuşları bilinmemektedir.

Kültürel Önlemler

Meyvelerin elle toplanmasında dikkatli olunmalı, toplama ve paketleme esnasında ezilmemelidir. Hasattan sonra bekletilmeden bir an Önce depoya alınmalıdır. Hasat esnasında gerekli titizliğin gösterilmesi depolama Ömrünü de uzatacaktır. Depolama atmosferi ve sıcaklığı uygun olmalı, meyvenin muhafazası optimum şartlarda olmalıdır. Toplama yapılacak olan kasa veya sepetin yüzeyi ChlorinTe dezenfekte edilmeli veya meyve kasalara konmadan önce buhardan geçirilmelidir. Chlorin, meyve yüzeyindeki yaşayan sporlara karşı da uygulanabilir.

Kimyasal Mücadele

Ağacın tümü ilaçlanacak şekilde rüzgârsız havada ilaçlama yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

1. ilaçlama: Meyve tatlanma başlangıcında (yaklaşık V* meyve büyüklüğü) 2. ilaçlama: Kullanılan ilacın etki süresi bitiminde, ikinci ilaçlama yapılmalıadır.