Latincesi

Hastalık Tanımı

Etmenin saprofitlik ve parazitik olmak üzere 2 devresi vardır. Saprofitik dönem sonbaharda yere dökülen ölü yapraklarda başlar. İlkbaharda peritesyumun olgunlaşmasına kadar sürer, parazitik dönem ise, fungusun canlı dokularda sürdürdüğü yaşamını kapsamaktadır. Etmenin miselyumu bölmelidir, önceleri renksiz olup giderek kahverengileşir. Epidemis ve kütiküla arasında gelişerek stromayı oluşturur, gelişimini sürdüren fungus zamanla kütikülayi parçalar. Miselyumların ucunda kısa, dipleri kalın, uç kısmı ise ince konidiot'orlar ve bunların ucunda da konidiler oluşur. Renksiz olan konidiler zamanla kahverengileşir. Peritesler sonbaharda dökülen lekeli yapraklarda oluşur. Küremsi veya yarı küremsidir. İlkbaharda peritesler içinde askosporlar olgunlaşırlar.

Yaşayış

Hastalığın belirtileri ağacın yaprak meyve ve sürgünlerinde görülür. Yaprağın üst ve alt yüzünde oluşan lekeler başlangıçta yağlımsı görünüştedir, giderek zeytin rengini alır sonra da kahverengileşir. Kadifemsi yapıdadır ve zamanla lekeli kısımdaki doku ölür, üzerinde çatlaklar ve delikler oluşur. Ağır infekteli yapraklar sararır ve erken dökülürler. Meyvedeki lekeler yeşilimtırak olup zamanla kahverengine dönüşür. Küçük lekeler zamanla birleşirler ve bu kısımlarda meyvenin gelişmesi durur, deforme olmuş meyveler oluşur. Elmada sürgün enfeksiyonları bazı duyarlı çeşitlerde görülür. Lekeler oval veya yuvarlak kabarcıklar şeklindedir. Püstül olarak tanımlanan bu kabarcıklar ilkbaharda çatlar ve içinde oluşan konidi yatakları açığa çıkar. Püstüller zamanla birleşerek ""uyuz"" veya ""sıraca"" denilen yaralar oluşturur. Hastalığın zararı doğrudan veya dolaylı olmaktadır. Yaprak infeksiyonları nedeniyle fotosentez ve solunum olayları engellendiğinden, ağaç yıldan yıla zayıflamaktadır. Hastalık nedeniyle oluşan ürün kaybı ortalama % 20-45 arasında değişmektedir. Hastalık yurdumuzda elma yetiştirilen tüm bölgelerde yaygın olarak görülmektedir.

Kültürel Önlemler

Primer infeksiyon kaynağı yere dökülmüş lekeli yapraklar sonbaharda toplanıp yakılmalı veya derince gömülmelidir. Sıracalı dallar da budanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama, ilaç ağacın her tarafını kaplayacak, ilaçlanmamış kısım kalmayacak şekilde yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

1. İlaçlama: Çiçek gözleri kabardığında; (Dal sıracası bulunan yerlerde 3-5 gün 2. İlaçlama: Pembe rozet tomurcuğu döneminde; Çiçekler ayrı ayrı görüldüğünde 3. İlaçlama: Çiçek taç yaprakları % 70 - 80 dökülünce, 4. ve diğer ilaçlamalar ise ekolojik koşulların hastalığın ilerlemesi için uygun olduğu durumlarda kullanılan fungisitin etki süreleri dikkate alınarak uygulanmalıdır. İlaçlamalarda; a) Dal sıracası bulunan yerlerde İlaçlamada % 2'lik Bordo Bulamacı veya hazır bakirli preparatlardan birisi % 0.8 dozunda, İlaçlamada hazır bakirli preparatlardan birisi % 0.4 dozunda veya diğer fungisitlerden birisi önerilen dozda, Ve diğer ilaçlamalarda bakirli fungisitler dışındaki fungisitlerden birisi önerilen dozda kullanılmalıdır. İlaçlamada % 1'lik Bordo Bulamacı veya hazır bakirli preparatlardan birisi % 0.4 dozunda kullanılmalıdır. Diğer ilaçlamalar dal sıracası bulunan yerlerde olduğu gibidir. Tahmin ve uyarı sisteminin uygulandığı yörelerde ise : Savaşım programının uygulanabilmesi için tahmin uyarı istasyonunda fenolojik, biyolojik ve meteorolojik kriterler belirlenecektir. Bu amaçla perites olgunlaşmasının, doğada askospor uçuşlarının, enfeksiyon peryotlarının ve fenolojik gelişmenin saptanması gereklidir. Perites olgunlaşmasının saptanması Aralık-Şubat aylarında tahmin uyarı istasyonunda önceden toplanmış yoğun kara lekeli yapraklardan her gün alınarak laboratuarda vazelini! lam tuzakları yardımı ile askospor çıkışı belirlenecektir. İçine nemli kağıt konulan petrilerde bulunan lam tuzakları 4-6 saat sonra mikroskop altında incelenerek askospor çıkışının başlayıp başlamadığı saptanacaktır. Mikroskopta incelemeye ilk askospor görülünceye kadar devam edilecek ve ilk askosporun görülmesi doğada perites olgunlaşmasının teorik olarak başlaması kabul edilecektir. Doğada askospor uçuşlarının saptanması Tahmin uyarı istasyonunda ağaçlara asılacak veya yoğun kara lekeli yaprakların bulunduğu tel kafeslerin üzerine konulacak vazelinli lam tuzakları ile askospor uçuş süresi belirlenecektir. Askospor uçuş peryodunun izlenmesi çalışmalarına doğada askospor çıkışı sona erinceye kadar devam edilecektir