Latincesi

Hastalık Tanımı

Çilek kök çürüklüğü hastalığının oluşumunda yapılan araştırmalar sonucunda birden fazla organizma türünün etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak bazı bölgelerde bir hastalık etmenine çeşit, gelişme periyodu, izolasyon yapılan bitkinin kök kısmı, toprak ve iklim koşulları esas olmak üzere daha sık rastlamakta mümkündür. Hastalıklı köklerden Rhizoctonia solani, Fusarium oxysporum, Macrophomina phaseoli, Pythium sp.türleri yaygın olarak izole edilirken Coniothyrium hirum, Hainessia sp., Alternaria alternata, Cylindrocarpon sp.,daha az sıklıkla izole edilmiştir. Hastalık etmeninin farklılığı yanında kök çürüklüğü oluşumunda, toprak suyunun birikmesi, patojen fungus kombinasyonu, topraktaki 02 azlığı ve sıcaklık gibi faktörler de (düşük ve yüksek) hastalık gelişiminde etkili bulunmuştur. Çilekte beslenmeyi sağlayan saçak kökler 02 azlığına çok duyarlıdır. Toprakta uzun süreli su birikimi sonucu bu kökler ölürler. Bu köklerin yerine kısa kalın yeni kökçükler oluşur ki bunlar 02 azlığına daha toleranslıdır. Kil içeriği fazla topraklarda bu tür zararlanmalar daha fazla olacağı için hastalık daha yaygındır. Hastalık gelişimini etkileyen diğer bir faktörde sıcaklıktır. İlkbahar büyüme döneminde hava koşulları uygun olduğunda bitki hastalık nedeni ile köklerin bir kısmını kaybetse de yeni kök oluşumu ile canlılığını sürdürebilmektedir. Ancak patojenlerin aktif olduğu bu dönemde yüksek sıcaklıkların olması durumunda (yaklaşık 300C ve üzeri sıcaklıklar da) hızlı su kaybı nedeni ile bitkide dayanıklılık azalacağından bitki ölümleri daha yaygın olarak görülmektedir.

Yaşayış

Bitkilerdeki başlıca hastalık simptomları; önceleri gelişmede durgunluk, yaprak yüzeylerinin küçülmesi, yaprak saplarının kısalması hastalık ilerledikçe yaprakların kuruyup bitkilerin solması şeklindedir. Toprak altı aksamında ise hastalık nedeni ile önce saçak kökler hızla siyahlaşıp çürürler. Kabuğun kolayca soyulması hastalığın en tipik özelliğinden biridir. Kökler zararlandığında bitki büyümesinde bir duraklama, yapraklarda kısalma ve küçülme görülür. Hastalık ilerledikçe ana köklerin siyahlaşıp çürümesi saçak köklerin yoğun ölümü ile bitki canlılığını ve verimini yitirmekte ve birden ölmektedir. Bitkiler generatif dönemde hastalığa daha duyarlı hale gelmekte, bu sırada yetiştiricilikte oluşabilecek bir aksama (özellikle sulama) önemli oranda bitki ölümlerine yol açabilmektedir. Ayrıca hava sıcaklığınınaniden artması da hastalığı hızlandırmaktadır.Çilek kök çürüklüğü hastalığı özellikle aynı alanda intansif monokültür halinde yapılan çilek tarımının önemli sorunlarından biridir. Hastalık kış dikimi yapılan ve 3-5 yıl aynı alandan üretim sağlanan alanlarda %30-35 oranında yaygındır.

Kültürel Önlemler

Sağlıklı üretim materyali kullanılmalıdır. - Aynı bitkilerle iki yıl üretimi amaçlayan frigo bitkilerle yaz dikim sistemine göre çilek yetiştiriciliği yapılmalıdır. - Hastalıklı bitkiler üretim alanından uzaklaştırılmalıdır. - Yetiştiricilik uygulamalarına dikkat edilmelidir. - Taban suyu yüksek alanlarda yetiştiricilik yapılmamalıdır. Damla sulama sistemi tercih edilmelidir.

Kimyasal Mücadele

Toprak ilaçlaması veya fidelerin daldırması şeklinde yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Dikimden önce toprak uygulaması veya fidelerin ilaçlanması şeklinde yapılmalıdır.