Latincesi

Agriotes spp., Col: Elateridae

Hastalık Tanımı

Türlere göre renkleri ayrıcalık göstermekle birlikte, erginlerin renkleri genel olarak gri ile siyah arasında değişir. Vücutları uzun ve yassı olup arkaya doğru incelme gösterir. Üst kanatları uzunluğuna çizgili ve noktalıdır. Boyları genellikle 8-10 mm dolayındadır. Ters çevrildiklerinde veya sıçramaları sırasında ses çıkarırlar. Larvalar saman sarısı rengindedir. İnce uzun ve silindir biçiminde olan vücutları sert yapılıdır. Halkalar belirgindir. Dokunulduğunda sert hareketlerle kıvrılırlar. Tel kurtları kışı larva ve ergin durumunda geçirirler. Larvalar kışı toprak derinliklerinde, erginler ise çoğunlukla toprak içinde oluşturdukları hücre içinde, ot yığınları altında veya gizlenmelerine elverişli başka yerlerde geçirirler. İlkbaharda larvalar toprak yüzeyine yaklaşarak beslenirler. Erginlerde bulundukları yerden ayrılarak beslenmeye ve çiftleşmeye başlarlar. Çiftleşen dişiler yumurtalarını Temmuz ayı ortalarına kadar toprağın 10-15 cm derinliğine tek tek veya 30-40'lık kümeler halinde koyarlar. Bir dişinin koyduğu yumurta sayısı 150 adet dolayındadır. Yumurtaların açılması 30-40 gün sürer. Çıkan larvalar hemen beslenmeye başlarlar. Fakat ilk dönemlerde özellikle kuraklığa çok duyarlı olmaları nedeniyle çok sayıda ölüm meydana gelir. Larvalar gelişmesini yaklaşık 4 yılda tamamlar. Olgunluğa erişen larvalar, yazın toprağın 30-40 cm derinliğine inerek bir kokon içinde pupa olurlar. Yazın meydana gelen erginler ancak gelecek ilkbaharda topraktan çıkarlar.

Yaşayış

Erginler bitki yapraklarında beslenirlerse de önemli zararları görülmez. Larvalar bitkilerin toprak altı organlarına saldırır. İnce olan mısır köklerini koparırlar, kalın köklerde ve toprağa yakın ana gövde içinde galeriler açarak beslenirler. Bu şekilde zarar gören bitkiler kolayca kurur. Yoğun bulundukları yerlerde zararları çok fazla olup, bazı mısır tarlalarında bu zarar % 80'e kadar yükselir. Olgun larvalar daha ağır zarara yol açarlar. Yurdumuzun tüm mısır bölgelerinde az da olsa rastlanabilmektedir.

Kültürel Önlemler

Larvaların dayanıklı bir görünüşü olmasına rağmen, çevre koşullarına kar: çok duyarlıdırlar. Tel kurdunun yüzeye yakın olduğu, yaz sonları veya sonbaharda yapılacak bir toprak işlemesi geniş ölçüde ölüme neden olur. Genç larvaları kuraklığa kar: en iyi biçimde koruyan tarla içindeki veya çevresindeki devamlı veya geçici çayırlar» sürümü yazın yapılmalıdır. Uygun olduğu takdirde yazın veya kışın yapılacak toprak işlemesi zararlının azalmasında etkili olur. Hasat sonu sapların yakılması da populasyonu etkiler. Ayrıca toprağı tam doyuran sulama tel kurtlarını öldürme bakımından çok etkilidir. Soğuk ve kurak havalarda zararlının azalmasına neden olur.

Kimyasal Mücadele

Düzenli bir dağılımı sağlayabilmek amacıyla, ilaç yeteri kadar ince kumla karıştırılarak toprak yüzüne serpilir. Daha sonra toprak uygun bir aletle 15 - 20 cm toprak derinliğine kadar karıştırılır. Eğer ilaç sulandırılarak kullanılacaksa, bir dönüme yelece; su miktarı (60 - 100 litre) hesaplanır ve ilaç su ile iyice karıştırılarak toprak yüzüne pülverize edilir. Toprak yine 15 - 20 cm derinliğe dek karıştırılır. Tohum ilaçlamasında; ilaçlama bidonlarında 100 kg tohuma belirtilen miktardaki ilaç ilave edilerek 2-3 dakika çalkanır ve sonra ekim yapılır.

İlaçlama Zamanı

Tel kurtlarına karşı uygulamaya geçilmeden önce 1/4 m2 lik çerçeve uygulama yapılacak alanın büyüklüğü de göz önünde bulundurularak en az 12 kez atılır. Çerçeve içindeki toprak 20 cm'ye dek kazılarak buradaki larvalar sayılır. Mısır için m2'de lO veya daha fazla larva saptanmışsa tohum veya toprak ilaçlamasına geçilir. İlaçlama ekim veya dikimden önce uygulanmalıdır. Ayrıca eylül veya ekin ayında toprak tavında iken de yapılabilir.