Latincesi

Hastalık Tanımı

Yaşayış

Ülkemizde geniş bir yetiştirme alanı olan patates, buğdaydan sonra halkımızın doğrudan yiyecek tüketimine ve endüstriyel düzeyde de ham madde ihtiyacına dönük olarak tarımsal kesimde yerleşmiş önemli bir ürünümüzdür. Yetiştirildiği alanlarda çeşitli familyalardan pek çok yabancı otun baskısı altındadır. Patateslerde yabancı otların neden olduğu zararlardan en önemlisi kültür bitkisi ile su, ışık, mineral besin maddeleri ve CO2 den yararlanma yönünden olan rekabetleridir. Rekabet nedeni ile meydana gelen kayıplar, kültür bitkisinin gelişme devresi içinde yabancı ot çıkışlarının yoğunluk kazanmasıyla ürüne yansıyan manidar bir etki olarak ortaya çıkar. Bu bakımdan patateslerde ürün azalmasına neden olan rekabet döneminin saptanması yabancı ot mücadele zamanının tayininde ve alınacak önlemler bakımından yararlıdır. Bu konuda yapılan çalışmalarda patateslerin ilk 2 ay yabancı otlardan etkilendikleri ortaya konmuştur. Bu dönemde yapılacak yabancı ot mücadelesi üründe % 20 -30 artış sağlamaktadır. Patateslerin tamamen otlu bırakılmaları ise önemli ölçüde ürün kaybına neden olmaktadır.Şu halde ilk 2 ay içinde yapılacak mekaniksel ve kimyasal mücadele ürünü güven altında tutacaktır.

Kültürel Önlemler

Koruyucu önlemler Yabancı otların çoğalma ve yayılmalarında ve bunların mücadelesinde karşılaşılan güçlükler dikkate alındığında bazı koruyucu önlemlere gidilmesinde fayda vardır. Bunlardan : • Yabancı otlar tohum vermeden önce imha etmek • Kullanılan tarım aletlerini, traktör, tırmık, pulluk, diskaro v.s. gibi bulaşık sahalardan çıkmadan önce iyice temizlemek. • İyice yanmış çiftlik gübresi kullanmak • Sulama kanallarını temiz tutmak ve böylece sulanan tarlalara ot tohumlarını veya parçalarının taşınmasını önlemek Toprağın işlenmesi Değişik tarım aletleri ile toprağın sürülmesi yabancı otlarla mücadelede oldukça etkili bir yöntemdir. Bu gaye için kazayağı, pulluk, kültüvatör, diskaro, tırmık, vs. gibi aletler kullanılmaktadır. Sürümün belli başlı fonksiyonu toprağın fiziksel ve kimyasal niteliklerini zenginleştirme yanında yabancı otları da imha etmektir. Sürümün etkili olması yabancı ot türlerine yoğunluğuna ve toprağın fiziki karakterine bağlıdır. Sürüm, yabancı otları kurutarak öldürecek kadar derin ve zamanında yapılmalıdır. Bu yöntemle tek yıllık otlarda daha iyi sonuç alınmaktadır. Çok yıllık otlarda ise yüzlek köklü olanlar sürümle azaltılabilir. Ancak bunların toprak altı gövdelerinin topraktan çıkarılıp toprak yüzünde kuruyarak ölmeleri sağlanmalıdır. Aksi halde sürümü takiben toprak altında gömülü kalan bitki artıkları yeni bitkileri oluşturur. Derin köklü çok yıllıklar örneğin tarla sarmaşığı köy göçüren ayrık v.s. gibi birkaç yıl, mevsim boyunca tekrarlanarak toprak Sürümü ile kök, rizom ve stolonlarındaki yedek besin maddelerine ait kısımlarını ve gelişen üst aksamlarının devamlı tahrip dilmesi neticesi kontrol edilebilir. Biçme Biçmeden gaye sadece tohum teşekkülüne engel olma ve boylu otların bertaraf edilmesidir. Bu şekilde her çeşit yabancı otun tohum bağlaması önlenir. Çok yıllık yabancı otların biçiminde ısrarlı bir şekilde devam edilirse zamanla kökler ve rizomlarındaki yedek besin maddeleri sarf edilerek gelişmelerinin zayıflaması sağlanır. Ekim Nöbeti Ekim nöbeti bazı yabancı otların gelişim ve yayılmalarını önler. Genellikle her kültür bitkisinin kendine özgü yabancı otları vardır. Bu bakımdan aynı bitkinin her sene arka arkaya aynı yerde yetiştirilmesi ile bu ot çeşitleri yoğunluk kazanır. Bu bakımdan ekim nöbeti ile kültür bitkilerine yabancı ot çeşitlerinin kolaylıkla uyum sağlayamayacağı düzenli bir gelişim sağlanır. Patates genellikle yurdumuzda hububattan sonra ekim nöbetinde yer almaktadır. Yabancı otların Elle Alınması veya Çapalama Çapalama veya aletlerle sürme gibi mekaniksel mücadele yollan yetiştiricilerin uyguladıkları eski ve pratik bir yöntemdir. Patates bilindiği gibi bir çapa bitkisidir. Kültür çapası dışında özellikle yağışlı bölgelerde 2-3 kez yabancı otları bertaraf etmek gayesiyle ot alımı yapılır. Yıllık tek yıllık yabancı otlarda daha başarılı olmakla beraber derin köklü çok yıllık bitkilere karşı yetersiz kalmaktadır. Zira ot alımı sırasında bu gibi yabancı otların toprak altında kalan veya koparılıp tarlada bırakılan parçaları yeniden köklenip yeni bitkilerin oluşmasına neden olur. Çapalama zamanında yapılmadığı takdirde ot rekabeti nedeniyle üründe azalmalara neden olur. Patateslerde ilk 2 ay tarlaların otsuz kalması için çapaya mutlak gereksinim vardır. İşçi bulma zorunluğu, çapalamanın derin yapılması halinde toprağın su kaybı köklerin veya yumruların zarar görmesi ve bazı hastalık etmenlerini özellikle virüs hastalıklarının yayılmasına neden olması bakımından da bazı sakıncalı yönleri vardır.

Kimyasal Mücadele

Yabancı ot mücadelesinde istenilen sonuca ulaşabilmek için ; Toprağın iyi sürülüp keseksiz olmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde yeknesak bir ilaçlama yapılamaz. Dikim öncesi uygulamalarda ilaç toprağa iyice karıştırılmalıdır. Bunun için diskaro veya tırmıkla ilaçlı alandan bir kaç kez geçilerek ilacın toprağın 5-7 cm derinliğe karışması sağlanmalıdır. Dikim sonrası yapılacak ilaçlamalarda, mümkünse boğaz doldurma dikimle beraber yapılmalı ve sırtların fazla sivri olmamasına dikkat edilmelidir. İlaçlama toprak yüzünde iyi bir örtü oluşturacak şekilde yapılmalı ve en az 20 gün ilaçlı tarlalar da herhangi bir toprak işlemesi yapılmamalıdır. Belli bir alana verilecek ilaç dozunun o alana tam dağılmasına dikkat edilmelidir. Bunun içinde kullanılacak aletlerle önceden bir kalibrasyon yapılmalıdır. Kullanılacak su miktarı aletlere göre değişirse de genellikle 20-60 l/da arasındadır. İlaçlama yeknesak bir biçimde yapılmalı ve ilaçlı alanlardan 2. kez geçilmemelidir. İlaçlama rüzgarsız sakin havada yapılmalı, sıcaklık 25 °C'nin üstünde olmamalıdır.

İlaçlama Zamanı

Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar uygulama zamanlarına göre şöyledir. a. Dikim öncesi kullanılan ilaçlar: Patates dikimi için hazırlanmış toprağa dikimden hemen önce ilaçlar uygulanır. Üzerinden diskaro ve tırmık geçirilerek ilacın 5-7 cm derinliğe karıştırılması sağlanır. Sonra patates dikimi yapılır. b. Dikim sonrası kullanılan ilaçlar : Patates dikiminden sonra, henüz kültür bitkisi ve yabancı otlar çıkmadan önce toprağa uygulanan ilaçlardır. c. Çıkış sonrası kullanılan ilaçlar: Patatesler 10-15 cm boyda yabancı otlar 2-6 yapraklı devrelerinde uygulanan ilaçlardır.