Latincesi

Hastalık Tanımı

Ergin 3-4 mm. eninde 11-15 mm. boyunda siyah renkli bir böcektir. Vücut kenarları uzunluğuna paraleldir. Bacaklar sarı renklidir. Antenler kalın ve vücut boyundan kısadır. Dişilerde anten daha kısadır. Larva, mum sarısı renkte 20-25 mm. uzunluktadır. Bacak yoktur. İlk 7 karın halkası ve göğüs halkalarının sırt kısmında sert levhacıklar vardır. Yumurta 3x0.6 mm. boyutlarındadır. Karadeniz bölgesinde erginler mayıs ve haziran'da çıkarlar. Saat 15.00-17.00 arasında uçuşmaya başlayan erginler yüksek dallarda çiftleşirler. Çiftleşen dişiler, yıllık sürgünlerin uçtan 10-15 cm. aşağısına yumurtalarını koyarlar. Yumurtlamadan önce dişi, kabukta bir yuva hazırlar. Bu yuva dışardan da fark edilebilir. 10 gün sonra çıkan larvalar önce yarım daire şeklinde ve sürgün kalınlığının 1/2 - 3/4'ü hacmine erişen bir çevre galeri (sürgün eksenine dik) açarlar. Sonra iki yıllık sürgüne de geçen larvalar, ilk yıl yukardan aşağıya doğru 40-60 cm uzunluğunda galeri açar. Beslenme artıklarını, yan deliklerden dışarı atarlar. Bu galeri içinde kışlayan larva ertesi ilkbaharda bu defa yukarı doğru kısa bir galeri daha açar. Sonbahar sonlarında bir yuva hazırlayarak ikinci kışı geçirir. Ertesi nisanda burada pupa olur. Pupa süresi 3 hafta kadardır. Erginler, kabukta yuvarlak bir delik açarak çıkarlar. Böylece gelişmesi 2 yılda tamamlanmış olur.

Yaşayış

Bir iki yıllık genç sürgünlerin özünde beslenen larvalar, uzunluğuna galeriler açarak, sürgünlerin kurumalarına neden olurlar. Yoğunluğun fazla olduğu bahçelerde önlem alınmazsa, ürün alınamaz ölçüde önemli zarara yol açarlar. Karadeniz bölgesinin sahil kesimindeki fındıkların büyük bir bölümünde yaygındır. Orta ve yüksek bölgelerde de yer yer bulaşık bahçelere rastlanmaktadır.

Kültürel Önlemler

Kimyasal Mücadele

Toz ilaçlar sabah erken çiğ kalkmadan veya akşam üzerleri uygulanmalı ve ilacın yaprak alt yüzlerine iyice yapışması sağlanmalıdır. Bahçelerdeki dalların büyüklüğü dikkate alınarak normal bir tozlama sağlanacak şekilde atılacak preparat miktarı ayarlanmalıdır. Su ile atılan ilaçlar ise yağmurlu günler ve güneşli öğle saatleri dışında kullanılabilir. Atomizör kullanılıyorsa dekara ( ortalama 5 ocak) 8-10 it ilaçlı su atılacak şekilde kalibrasyon yapılmalıdır. Burada yapılacak kalibrasyonda, küçük dallı bahçelerde daha az, büyük dallı bahçelerde daha fazla ilaçlı su harcanacağına dikkat edilmelidir. Verilen doz normal bir bahçenin 200 lt. suyla ıslatıldığı düşünülerek hesaplanmıştır. İlaçlamalar l haftada bitirilmeli ve tüm bölgede bu süre 20 günü geçmemelidir

İlaçlama Zamanı

Temmuz ortalarından, yaprak dökümüne kadar olan süre içinde zarar gören sürgünlerin kurumuş yaprakları yardımıyla kolaylıkla görülmeleri mümkündür. Bu dönemde bir bahçede rasgele 10 ocağın tüm sürgünleri kontrol edilmeli ve bir ocakta ortalama 5 ten fazla zararlı sürgün varsa orada ilaçlama yapılmalıdır. Zararlı sürgün sayısı daha azsa mekaniksel mücadele yeterlidir. İlaçlama, çıkan erginlerin yumurta bırakmalarının önlenmesini amaçladığından ilaçlamaya mayıs ortalarından sonra başlanabilir. Ancak bölgesel farklılıklar nedeniyle değişkenlik olacağından ergin çıkışı başlayınca ilaçlama yapılmalıdır. Ergin çıkışını saptamak için bahçeden seçilen 10 ocağın mayıs ortalarından sonra 3'er gün aralıklarla ve sabah erken 3x3,5m. boyutlu bir çarşafa silkelenmesi gerekir.