Latincesi

Planococcus citri Risso, P.ficus (Signorer)

Hastalık Tanımı

Ergin dişi oval ve yassı biçimde olup, 3-5 mm uzunluğunda, 2-2.5 mm geniş-liğindedir. Vücut rengi sarı veya sarımsı turuncudur. Ancak, üzeri un görünümün­de beyaz mumsu tabaka ile Örtülü olduğu için beyaz renkte görünür. Vücut etrafında 18 adet mum çıkıntısı olup, bunlar kısa ve küt yapıdadır. Abdomenin sonunda bulunan bir çift çıkıntı, diğerlerinden biraz uzuncadır. Erkek san veya kırmızımsı kahve renklidir. Bacak ve antenleri açık renkli olup, kanatları şeffaf ve parlaktır. Yumurta, uzunca oval şekilde ve sarı renktedir. Yumurtalar beyaz mumsu iplikçilerden oluşmuş yığınlar arasında kümeler halinde bulunur. Bir kümede 150­-200 yumurta vardır. Larva açık sarı renklidir, mumsu örtüleri yoktur ve oldukça hareketlidir. Kışı ergin, yumurta ve çeşitli larva dönemlerinde, asmaların kabukları altında, yarık ve çatlakları arasında, kökboğazına yakın yerlerde geçirir. Mayıs sonunda kışlağı terk eden ergin ve larvalar, beslenmek üzere asmanın yeşil kısımlarına tırmanırlar. Yaz ortalannda, taneler sulanmaya başlayınca salkımlara geçiş başlar ve bu dönemde çoğalmaları da hızlanır. Yumurta bırakma süresi uzundur. Bu nedenle, her zaman ergin, yumurta ve larva dönemlerine rastlanır. Bir dişinin 200­-600 adet yumurta bıraktığı saptanmıştır. Unlubit sıcak ve nemli yerleri seven bir zararlıdır. Bu nedenle ilkbahar ve yaz mevsiminde; orantılı nem yüksek olduğu zaman Unlubit popülâsyonu yüksel­mekte, kurak geçen yıllarda zarar daha az olmaktadır. Böylece Unlubit'in zararı yıldan yıla değişmekte ve özellikle sık dikilmiş, nemli ve gölgelik bağlarda daha fazla zarar yapmaktadır. Yılda 2-6 döl verir.

Yaşayış

Unlubit asmanın her tarafına yayılarak, yaprak, sürgün, salkım ve göv­dede zarar yapar. Bitki özsuyunu emerek asmanın zayıflamasına, verimden düşme­sine ve sonunda kurumasına neden olur. Unlubit'in salgıladığı tatlımsı maddeler saprofit mantarların gelişmesi için iyi bir ortam sağlar. Meydana gelen rumajin, asmaların her tarafını kaplayarak siyahlık yapar, özümlemeye engel olur. Bitki özsuyunun emilmesi, solunumu ve fotosentezi engelleyen fumajin oluşumu sonucu ürün azalır, kalite düşer ve sonunda bitki tamamen kurur. Ülkemizin bütün bağcılık yapılan bölgelerinde zaman zaman görülebilir.

Kültürel Önlemler

Çok su tutan taban arazide ve gölgelik yerlerde bağ kurulmamalıdır. Zorunlu kalındığı takdirde asmalar seyrek dikilmeli ve dallar yükseltilmelidir. Bulaşma görülen bağlarda bulaşık asmaların yapraklan seyreltilmeli, salkımların havalanması temin edilmelidir. Ayrıca kışın budama yapılırken kabuklar soyularak zararlı yoğunluğunun azalması sağlanmalıdır. Doğal düşmanların korunması ve etkinliklerinin arttırılması için diğer zararlılarla mücadelede kimyasal mücadeleye alternatif metotlara öncelik verilmeli, eğer kimyasal mücadele gerekiyorsa, doğal düşmanlara yan etkisi en az olan bitki koruma ürünleri tercih edilmelidir.

Kimyasal Mücadele

İlaçlamalarda gövde, sürgün ve salkımların iyice ilaçlanmasına dikkat edilmeli, ilaçlama kaplama şeklinde yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Unlu bit'e karşı mücadele iki devrede yapılır. Birinci devre: Asmanın gövdesinde, kabuklarda ıslaklık görülmeye başladığı ve Unlubit'in yeşil aksama doğru yürümeye başladığı devredir. Bu devrede koruklar yaklaşık nohut büyüklüğündedir. İkinci devre: Unlubit'in yaprak ve salkımlara geçtiği, tanelerin sulanmaya başladığı devredir. Ancak, birinci devrede zararlı birkaç asmada ve çok seyrek olarak bulunmuşsa sadece ikinci devrede ilaçlama yapılmalıdır. İlk devrede asmaların çoğunda bulaşma saptanırsa ve ayrıca ihraç edilen çeşitlerde her iki devrede de ilaçlama yapmak zorunludur.