Latincesi

Hastalık Tanımı

Hastalığın etmeni Prunus necrotic ringspot virüs’ünün bir ırkıdır. Stecklenberger hastalığı köklü ve köksüz kalem, aşı gözü, tohum ve çiçek tozu (pollen) ile taşınır.

Yaşayış

Hastalığa yakalanan ağaçta belirtiler iki fazda kendini gösterir. İlki şok fazı olup, ilkbaharda çiçekler açamaz, kapalı tomurcuk halinde kalarak kahverengileşir kurur ve dökülür. Arada dökülmeyip açan çiçeklerde ise taç yapraklar ve dişi organ oluşmamıştır. Çiçek sapı çok kısaldığından çiçekte rozetleşme görülür. Yaprak tomurcukları geç ve zor teşekkül eder, yapraklar sağlam ağaç yapraklarına göre daha küçük, şekilleri bozuk, kenarları yukarıya doğru kıvrık olur ve sürgün çıplak bir görünümdedir. Yapraklarda açık yeşil halka lekeler, mozaik lekeleri ve kahverengi nekrozlar oluşur. Bu nekrozlar sonradan dökülür ve yaprak delik deşik bir görünüm kazanır. Hastalığın şokundan dolayı o yılın sürgünü gelişemez ve üzerinde sadece kısa bir yaprak rozeti teşekkül eder. Ondan sonraki yıl şok çözülerek sürgün gelişmesi, çiçek ve yaprak teşekkülü normale döner. Yaşlı yapraklarda nekrozlar ve halka lekeler görülmez, ancak genç yapraklarda hafif sarı mozaik benzeri lekeler görülür. O yılki sürgün üzerindeki dördüncüden altıncı yaprağa kadar olan yaprakların alt yüzlerinde, yaprak kenarlarına doğru dağılmış küçük yaprakçık şeklinde teşekküller (enation) oluşur. Bu enation vişnede Stecklenberger hastalığının karakteristik bir belirtisidir. Bu belirtiler her zaman bu şekilde gelişmeyerek, ağaçta düzelme olmayabilir.Şok fazını ağacın gerilemesi ve ölümü takip edebilir. Çıplaklaşan sürgünlerde çok az yaprak topluluğu bulunur. Daha sonra ağaçta Stereum purpureum (Bleiglanz) da görülmeye başlar ve ağacın ölümü çabuklaşır. Vişne çöğüründe ve F 12/1 de virüs yaşlı yapraklarda kuvvetli nekrozlara ve halka lekelere, genç yapraklarda da hafif mozayiğe sebep olur. Kuş kirazı çöğüründe % 15 ve P. mahaleb çöğüründe % 53'e kadar tohumla taşınma saptanmıştır. Hastalık şok fazında % 70, düzelme fazında ise% 36-% 43'e kadar verimde azalma yapar. Fidanlıklarda da % 60'a kadar anaç-kalem uyuşmazlığına sebep olur. Bu virüs Yaprak Kıvrılma virüsü ile beraber olduğunda ağacı 5 yılda öldürmektedir.

Kültürel Önlemler

Virüs çiçek tozu ile de taşındığı için eski bahçelerde, hastalıktan korunmak hemen hemen imkansızdır. Ancak iyi bir budama, gübreleme ve bakım ile verim artırılarak ağaçtan mümkün olduğu kadar fazla ürün almaya çalışılmalıdır. Yeni kuruluşların eski bahçelerden uzakta, virüsten arınmış fidanlarla kurulması gereklidir. Ayrıca fidanlıkların her vegetasyon dönemlerinde kontrol edilerek, hastalık belirtileri gösteren fidanların hemen sökülüp yok edilmesi hastalığın yayılma oranını azaltır. Hastalıklı ağaçlardan tohum alınmamalı, tohum alınacak ağaç sağlam görünüşlü olmalı, hatta mümkünse teste tabi tutulmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanı