Keneler (Mesken Ve Mer’a Keneleri) Hastalığı Nedeni :

Mesken keneleri (Argasidae), genellikle ağıl, ahır ve kümes gibi barınaklar da yaşarlar. Hastalık etkeni taşıyarak ve kan emerek hayvanlara zarar verirler. Mal, sakırga ve fersah gibi yöresel adları vardır. Yurdumuzda koyunların ağıl da tutulduğu kış mevsiminde zarar yaparlar. Mer’a keneleri (ıxodıdae), merada yaşarlar. Kan emerler ve koyunlara piroplasmoz hastalığının etmenini taşırlar.

Keneler (Mesken Ve Mer’a Keneleri) Hastalığı Belirtileri :

Kenelerin meydana getirdiği bir hastalık da kene felcidir. Kene felci, kenelerin kan emerken hayvanın vücuduna bıraktığı toksinden ileri gelir. Paralize ard bacaklardan başlar, sonra ön bacaklara geçer. Daha sonra da önce boyun ve baş kaslarında felç olur ve dudağa ve dile yayılır. Hastalık genellikle kış aylarında kendini gösterir.

Keneler (Mesken Ve Mer’a Keneleri) Hastalığı Tedavi Yoları/ Sağaltım :

Asalaklara ve özellikle dış asalaklara ve deri hastalıklarına karşı savaşım başlıca üç şekilde yapılır. 1. El ile ilaçlama: Zaman alıcıdır. Yayılma yeteneği az, hayvanların belirli vücut kısımlarına yerleşen asalak ve deri hastalıklarına el ile ilaçlama yapılabilir. Ancak bu yöntem koyunculukta genellikle yeğlenmez. 2. Püskürtücüler ile ilaçlama: Genellikle ağılların ilaçlanmasında püskürtücülerden (pulvarizatör) yararlanılır. Koyunların ilaçlanmasında ise banyo yapmanın olası olmadığı durumlarda başvurulur. 3. Banyo: Koyun yetiştiriciliğinde en etkili ilaçlama banyo ile yapılır. Banyolama ile hem kısa bir süre içinde çok sayıda koyun etkili bir şekilde ilaçlanır, hemde ilaç kaybı az olur. Banyolar, ayak ve derin banyolar olmak üzere iki tip de yapılırlar. 1. Banyo suyuna karıştırılacak en etkili ilacı saptamak için koyunlarda bit, kene, uyuz böceği vb. denetimi yapılır. Denetim sonucu saptanan asalak ve hastalığa karşı etkili ilacın belirlenmesi için en yakın Tarım İl Müdürlüğüne başvurulmalıdır. 2. İlaçlar, kuru ve nemsiz yerlerde saklanmalıdır. Ayrıca çocuk ve sorumsuz kimselerin ulaşamayacağı yerlere konulmalıdır. Mutfak kapları, yiyecek vb. gibi şeylere ilaçlar bulaştırılmamalıdır. 3. Banyodaki su miktarına uygun dozda ilaç kullanılmalıdır. İlaç, banyo suyuna birörnek bir şekilde karıştırılmalıdır. Bu amaçlar, daha önce küçük kaplarda eritilen yada fazlalaştırılan ilaç banyo suyuna azar azar dökülür ve karışması için uzun bir sopayla bir yöne doğru yavaş yavaş karıştırılır. Ağız, el ve gözlere sıçratmaktan sakınılır. 4. Koyunlar, banyo giriş yerinden havuza teker teker atılır. Banyodaki ilaçlı suyun koyunun tüm vücuduna bulaşması sağlanmalıdır. Örneğin baş kısmı suya daldırılmadan geçen koyunların kulak içi, boynuz kenarları yada başta kalacak olan asalaklar ilaçlamanın etkisi vücutta geçtikten sonra vücuda ve oradan bütün sürüye yayılabilir. Bu amaçla banyonun tam ortasında duran bir bakıcı elindeki özel bir kıskaç kullanarak her koyunun baş kısmını en az iki kez ilaçlı suya daldırıp çıkarmaktadır. 5. Banyo yapılırken ilaçlı suyun vücuda bulaşmamasına özen gösterilir. İstemeden, kazara ilaçlı su yutulursa tuzlu su içmek yararlıdır. Bulantı geçmez ise bir hekime başvurulmalıdır. Banyo yapan bakıcılara ayran yada yoğurt yedirilmelidir. 6. Kirlenen ilaçlı sular, göl, dere, ırmak gibi su kaynaklarına ve meraya akıtılmamalıdır. 7. Banyo işlemi, genel olarak yaz aylarında yapılır. Ancak zorunlu durumlarda koyunlara ilaçlama yapılması gerekiyorsa sıvı ilaçlama yerine toz durumda püskürtülen ilaçlar yeğlenmelidir. 8. Koyunlara genelde her kırkımdan sonra. vücutlarında asalak yada hastalık olsun yada olmasın banyo yaptırılmalıdır. Banyo, hayvanların anılan asalak ve hastalıklara karşı koruduğu gibi onları rahatlatır, vücutlarını temizler.