Latincesi

Phytophthora infestans Mont de Bary

Hastalık Tanımı

Fungusun yapraklardan çıkan konidioforlan renksiz, seyrek dallı ve kalın zadıdır. Uçlarında limon şeklinde konidiler bulunur. Konidiler ince zarlı olup 21-38 x 12-23 mikron büyüklüğündedir. Hastalık etmeni, kışı çürüyen bitkilerde oospor halinde geçirir. İlkbaharda oosporların çimlenmesiyle primer enfeksiyonlar başlar. Yapraklarda konidiler meydana geldikten sonra da rüzgar veya böcekler ile bunlar sağlam bitkilere taşınırlar. Konidilerin çimlenmesi enfeksiyonu, yaprak içindeki gelişmeleri ve yeni üreme organları meydana getirmeleri patates mildiyösünde olduğu gibidir.

Yaşayış

Yapraklar üzerinde önce küçük, soluk yeşil veya sarımsı lekeler belirir. Hastalık ilerledikçe renkleri kahverengi veya siyah olur. Uygun havalarda hastalık yaprak saplarına, bitkinin dal ve saplarına kadar ilerler. Nemli havalarda ve 16-22°C ler arasında lekelerin alt yüzlerinde beyaz veya kül rengi bir örtü meydana gelir. Bunlar hastalığın konidi örtüşüdür. Mildiyönün yayılması bunlarla olur. İleri safhasında lekeler yırtılır, kurur ve bazen çürürler. Epidemi ise 19-22°C lerde ve orantılı nem % 80'nin üstünde bulunduğu koşullarda gerçekleşir. Hastalık meyvelere de geçebilir. Bu takdirde de lekeler yapraklardakini andırır. Meyvelerdeki esmer lekeler domates kızardığı zaman yeşil çerçeve ile normal kırmızı kısımdan ayırt edilir. Dal, yaprak ve meyvede zarar yapmaktadır. Bitkide mildiyö ne kadar erken görülür epidemi yaparsa ürün kaybı da o nispette büyük olabilir: Hasat zamanında ise mildi-yönün meyvelerde görülmesi hem ürünün miktarını hem de ticari değerini düşürür. Bu devrede epidemi oluşursa zarar % 100' e kadar yükselebilir.

Kültürel Önlemler

Hastalıklı bitki artıkları ve meyveler tarladan uzaklaştırılmalıdır. Domates tarımı sabah ve akşam çiğ tutmayan güneşe bakan tarlalarda yapılmalıdır. Hastalığın her yıl epidemi oluşturduğu yörelerde ise sırık domatesciliği yapılmalı, sıralar hakim rüzgar yönünde olmalıd

Kimyasal Mücadele

Mildiyö enfeksiyonları yaprakların altında olmaktadır. Bu nedenle ilaçlamalarda mutlaka yaprak alt yüzlerinde ve bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası meydana getirilmelidir. İlaçlamadan sonra 24 saat içerisinde ilacı yıkayacak bir yağış olması durumunda ilaçlama tekrarlanmalıdır. İlaçlamalar 7-10 gün arayla hastalığın şiddetine ve iklim koşullarına göre 3-8 kez uygulanmalıdır. Ancak son ilaçlama ile hasat arasında en az 7-10 günlük bir aralık bırakılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Mücadeleye günlük ortalama sıcaklığın 16°C ve orantılı nemin en az % 80 olduğunda başlanması gerekirse de en pratik yol, çevrede domates yapraklarında 3-5 mm. çapında kahverengi lekelerin alt yüzünde beyaz kül gibi konidi örtüsünün görülmesiyle ilaçlamaya başlanır.