Latincesi

(Anthonomus pomorum L.) (Col.: Curculionidae)-(A.amygdali Hust.) (Col.: Curculionidae)

Hastalık Tanımı

Elma göz kurdu erginleri, 3.5-6.0 mm boy, 1.5-2.0 mm eninde olup vücutları ince, sık ve sarımsı gri renkte tüylerle örtülüdür. Üst kanatların rengi siyahımsı kahverenginden açık kahverengiye kadar değişir. Üst kanatlarda iki kahverengi bant ile çevrilmiş "V" harfi şeklinde bir leke vardır. Antenleri hortumun ortasından çıkmıştır. Yumurtaları beyaz renkte, oval şekilli 0.7x0.5 mm kadar boyutlarında; larvaları bacaksız (=pod) larva tipinde, olgunlaştığında kıvrık vücutlu, 0.8 mm kadar boyda ve beyaz renkli olup baş kapsülleri kahve renklidir. Üç larva döneminden sonra gelişen pupaları ise serbest pupa tipinde ve 4.5 mm kadar boyundadır. Badem göz kurdu erginleri 3.0-4.2 mm boyunda, kahve renklidir. Üst kanatlar, erkek bireylerde gri, dişilerde san renkli üç çizgi ile desenlenmiştir. Yumurtaları oval, süt beyaz renkte, 0.8x0.5 mm boyutlarında; olgun larvalar az çok silindirik şekilli, 4.8 -5.5 mm boyunda ve beyaz renkli olup baş kapsülleri kırmızımsı parlak kahve renklidir. Erginler kışı ağaç kabuklan, taş, ölü yaprak altlan veya toprağın yarık ve çatlaklarında geçirir. Günlük ortalama sıcaklık 7-8 °C, maksimum sıcaklık 10-11 °C' yi bulduğunda erginler kışlakları terk etmeye başlar. Şubat ayı ortasından mart ayı sonuna kadar olan bu zamanda beslenme ve uçuş bakımından büyük aktivite göstererek ağaçların açmakta olan tomurcuk, filiz ve sürgünleri ile beslenirler. Çiftleşerek yumurtalarını henüz tozlaşmakta olan çiçek tomurcukları içine bırakırlar. Bir dişi ömrü boyunca ortalama 25 yumurta bırakır. Larvalar 2-4 haftada gelişerek aynı çiçek evinde pupa olur. Genellikle mayıs ayı içinde pupa dönemi sona erer ve çıkan erginler taze yaprak, sürgünlerle kısa bir süre beslenerek, yaz ortasına doğru kışlık yerlerine çekilirler.Elma göz kurdu yılda 1 döl verir. Badem göz kurtlarının dişileri sonbaharda barınaklarından çıkarak 2 hafta kadar odun ve çiçek gözlerinde beslenir ve yumurtalarını ilkbaharda açacak olan odun ve çiçek gözlerine bırakırlar. Çıkan larvalar bütün kış süresince tomurcuklan yiyerek beslenir. Bahar aylarında da önce pupa, sonra ergin hale gelirler.Yılda 1 döl verirler.

Yaşayış

Meyve göz kurtlarının larvaları çiçek tomurcukları içinde beslenip geliştikleri için, zarar gören çiçek açılamaz ve meyve bağlamazlar. Bu tip çiçekler kahverengileşir kuruyarak kalırlar. A. pomorum 'un Ege Bölgesi armutlarında ortalama % 25 (% 4-60) oranında çiçeklerde zararlı olduğu, özellikle bakımsız bahçelerde yoğunluk kazandığı bilinmektedir. Erginler çiçekler dışında taze yaprak, filiz ve sürgünlerle de beslenirler.

Kültürel Önlemler

Yurdumuzda Ege Bölgesinde A. pomorum larvalarında dış parazitoid olan Scambus pomorum Ratz. (Hym.: Ichneumonidae) saptanmıştır. Bu zararlının birinci derecede önemli ve yaygın düşmanı olan bu parazitoidin parazitlenme oranının yıl ve bölgeye göre değiştiği bilinmektedir. Ayrıca Bracon discoidens Wems ve Syrrhizus deluso-rius Foraty'de bilinen dış parazitoidlerdendir. Gözlerin patlamasından itibaren çiçek tomurcuklan görününceye dek ağaçların altına çarşaf serip dalları sallayarak düşen erginler ve ergin çıkışından önce zarar görmüş çiçekler toplanıp imha edilmelidir. Kışın veya budama sırasında yapılacak dal kontrollannda zarar görmüş gözlerin bulunduğu dallar kesilerek ayıklanmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlamalarda tomurcuk ve sürgünlerin iyice ıslanmasına özen gösterilmelidir

İlaçlama Zamanı

A. pomorum ile bulaşık olduğu bilinen bahçelerde mart ayından itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan surveyler de bir ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya 100 darbede 30 ergin bulunmuşsa bu zararlı ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Erginler faaliyete başlar başlamaz ve yukarıdaki eşiğe ulaşılınca ilaçlama yapılır. En uygun zaman fenolojik olarak fare kulağı dönemidir. Çiçek tomurcukları görülmeye başlayınca ilaçlama bitirilmiş olmalıdır. Herhangi bir neden ile bu zamanda ilaçlama yapılamazsa, mayıs ayının ilk haftasında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten sonra, zarar görmüş çiçek tomurcukları kafes içine alınır. Günlük kontroller ile ergin çıkış başlangıcı saptandıktan 1 hafta sonra geç ilkbahar ilaçlaması yapılır.