Latincesi

Hastalık Tanımı

Kelebeklerin kanat açıklığı 20-24 mm, duruş vaziyetindeki uzunluğu 9-12 mmdir. Ön kanatlan çok dar. soluk gri bazen sarımsı kırmızı, birkaç beyaz leke ile süslenmiş ve daha koyu renkli enine iki çizgi belirgindir. Arka kanatlar beyaz olup damarları belirlidir. Ovalimsi açık renkli yumurtaları olgunlaştıkça turuncu rengi alır. Gelişmiş tırtılları 15-18 mm boyunda pembe renkli başı kırmızımsı esmer, prothorax'ı koyu kahverengidir. Kahverengimsi esmer pupası 9-10 mm boyundadır. Kışı ambar ve doğa koşullarında meyveler içinde larva olarak geçiren harnup güvesinin erginleri nisanın ilk yarısından itibaren çıkışa başlar, ergin çıkışı haziran yarısına kadar devam eder. Birinci döl zamanında turunçgil meyveleri yumurta bırakma olgunluğuna gelmediği için, önceki yıldan ağaçlar üzerinde kalan harnup, yenidünya ve fernezya akasyası meyveleri ile yeni yılda meydana gelen kurumaya yüz tutmuş olgun yenidünya meyveleri, bozuk gelişen harnup meyveleri üzerinde gelişerek ikinci döl verecek kelebekler haziranın ortalarından temmuz sonlarına kadar çıkışı tamamlarlar. En yüksek çıkış haziranın son yarısından temmuzun ilk yarısı arasında olur. İkinci döl kelebeklerinin haziranın ikinci yarısından sonraki çıkanları turunçgillerden göbekli portakallara ve greyfurtlara özellikle unlu bitle bulaşık meyveleri seçerek yumurtalarını bırakırlar. Greyfurtlarda unlu bit yoksa yumurta bırakmadıkları gibi bıraksa da birinci larva dönemini tamamlayıp meyve kabuğunu delemediği bilinmektedir. Göbekli portakallarda unlu bit olmasa da bir kısmı göbekten içeri girip beslenmeye başlayabilmektedir. Birinci dölü 40-50 günde daha sonrakileri daha kısa sürede tamamlayarak yılda 4-5 döl vermektedir. Turunçgilde 3. ve 4. döl zarar vermektedir. Her dişi kelebek bir meyveye bir yumurta koyarak 80-170 yumurta bırakır.

Yaşayış

Göbekli portakallar başta olmak üzere, ikinci derecede unlu bitli grefurtlarda zararlıdır. Ergin dişi kelebek daha çok unlu bitle bulaşık göbekli portakalların göbek kısmına birer yumurta bırakır. Greyfurtlarda unlu bitin bulunduğu yer olan meyve sapı, bitişik meyveler veya meyve yaprak bitişiğinde bulunan unlu bitli yerlere birer yumurta bırakır. Yumurtadan çıkan larva; varsa unlu bitin çıkardığı tatlı madde ile biraz beslendikten sonra göbekten içeri girer ve meyve etinde gelişir. Pupa ve ergin olur. Greyfurtlarda ise yumurtadan çıkan larva unlu bitin tatlı maddesi ile beslenip kabuğu delerek yaralarsa da gelişmesini meyve içinde tamamlayamaz.Her iki meyve türünde de zarar görenler, erkenden sararıp dökülür. Meyvelerde zararı, bahçenin çevresindeki konukçu bitkilerin zenginliğine, özellikle yeni dünyanın çokluğuna ve kara lekeden hastalanıp toplanmayan meyve oranına bağlı olarak % 5-32 arasında zarara neden olurlar. Harnup'un bulunduğu her yerde yaygındır.

Kültürel Önlemler

Turunçgil içinde ve çevresinde diğer konukçu bitkileri yetiştirmemelidir. Bilhassa birinci döl konukçuluğunu yapan yenidünya meyvelerinin turunçgillerin çevresinde bulundurmamaları gerekiyorsa yenidünyanın yetiştirildiği yerlerde kara lekeye karşı iyi bir mücadele yaparak toplanıp değerlendirilmeli veya ağaçlar üzerindeki değersiz meyveler toplanarak gömülmelidir. Konukçuluk yapan diğer kültür meyve ağaçlarında ertesi seneye meyve bırakmamalı, kültürü yapılmayan yabani konukçular turunçgil sahasından kaldırılmalı (Japon kavağı, feznezya akasyası, iri dikenli gladiçya gibi)'dir. Böylece dış bulaşma önlenir.

Kimyasal Mücadele

Meyvelerin her yeri ıslanacak şekilde ilaçlamalar yapılmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Haziranın son yarısından itibaren 10-15 gün aralıklarla Mücadelesinde, 5-6 kez ilaçlama yapılmalıdır.