Latincesi

Hastalık Tanımı

Kırmızı örümcekler çıplak gözle zor görülecek kadar küçüktürler. Ancak bir ellupu veya mikroskop yardımı ile görülebilirler. Meyve ağaçlarında zararlı akarların tanımları aşağıda verilmektedir. Akdiken akarında, dişliler oval şekilli, kırmızı renkli ve tombuldur. Bacakları uzun, boğum aralan geniş ve sarı renklidir. Sırtındaki kıllar diken gibi çıkar ve kılın çıktığı yer beyaz bir kabarıklık yapar. Erkeklerin göğüs kısmı geniş, karın kısmı geriye doğru sivridir. Rengi dişi gibi kırmızı değil, yeşil karışımı sarı renklidir ve sırtının iki yanında siyah benekler bulunur. Erkekler sadece yazın görülür. Yumurtaları bilye gibi, şeffaf ve açılmasına yakın sarı krem renklidir. Larvaları yuvarlak şekilli ve şeffaftır. Yapraklarda çok kesif ağ örerler. İki noktalı kırmızı örümcekte renk çok değişiktir. Yeşilimsi sarı veya kahverengimsi yeşil olabilirler. Yaz erginleri sonraları portakal rengine veya kiremit renge dönüşürler. Vücut ortasına yakın mesafede iki tarafta siyah büyük birer benek bulunur. Bu benekler çeşitli şekillerde olabilir ve nadiren arka uca doğru yayılırlar. Vücut kılları oldukça belirli olup deri üzerinden tek tek diken gibi çıkarlar. Vücudu yuvarlakça şekillidir. Yumurtaları açık sarı renkte, şeffaf ve tamamen yuvarlaktır, inficara yakın koyulaşır yani parlak sarı yeşil bir renk alır. Bilahare ceviz gibi ortadan ikiye ayrılır ve içinden larva çıkar. Yeni çıkan larva renksizdir, üzerinde hiç benek yoktur. Gıdalamaya başladıktan sonra sırtının sağ ve solunda noktalı benekler belirir. Avrupa kırmızı örümceğinin ergin dişlileri koyu kırmızı renkli yuvarlakça dolgun vücutludur. Sırt kıllarının çıktığı yer beyaz daire şeklinde olup bombelidir. Yumurtaları kiremit kırmızımsı renkte ve soğan biçimindedir. Yumurtanın üzerinde bir sap bulunur, ayrıca yumurta üzeri yukarıdan aşağı doğru ince çizgilidir. Larvaları parlak kırmızı renklidir. Erkekleri pembemsi ve gri renklidirler. Bu kırmızı örümcek ağ yapmaz. Meyve kahverengi akarının erginleri kırmızı, kahve ve yeşil karışımı renklidir. Üstten bakıldığında sırtı düz ve karın kısmı şişkindir. Sırtta belirli bir çizgi bulunur. Vücut kılları yaprak şeklindedir. Ön bacakları diğer kırmızı örümceklere göre çok uzundur. Erginleri 1 ve 2 yıllık dallar üzerinde daha çok bulunur ve yapraklarda ağ yapmazlar. Erkekleri yoktur. Döllenmeden çoğalırlar. Yumurtaları bilye gibi ve kırmızı renktedir. Üzeri hafif beyaz mumludur. Dal çatallarında ve sürgün boğumlarında kırmızı kümeler halindedir. Yumurtalarından kışın kolayca tanınırlar. Larvalar yuvarlak şekilli ve kırmızı renklidir. Yassı akar erginleri kışın tomurcuklarda veya tomurcukların arasında sürgün boğumlarında kümeler halinde bulunması ve renklerinin kırmızı oluşlarından kolaylıkla tanınırlar. Dişilerde vücut oval ve yassı yapılı, kiremit veya daha koyu kırmızı renktedir. Kış dişileri yaz dişilerinden daha koyu renktedir. Yaz dişilerinde vücut açık kırmızı renkte ve siyah lekelidir. Vücuda üstten bakıldığında sırtında yatay olarak vücudu ikiye bölen bariz bir çizgi görülür. Sırttaki kıllar kısa ve diken gibidir. Bacakları kısa, boğumlan küttür. Diğer kırmızı örümcek türlerinden çok daha yavaş hareket ederler. Erkeklerin vücudu ince ve karın kısmı uzundur. Rengi daha açık kırmızıdır. Kışın erkeklerine rastlanmaz. Yumurtaları uzunca oval, ön tarafı basık fıçı şeklinde ve kiremit kırmızısı renktedir. Yaprakta çok az ağ örerler. Akarlar kışı dallar üzerinde veya kabuklar altında türlere göre yumurta veya ergin dişi döneminde geçirirler. İlkbaharda ağaçların henüz yapraklanmaya başlandığı dönemde esas konukçusuna geçerek orada gıdalanmaya başlarlar. Bulundukları yerlerde ince bir ağ tabakası meydana getirerek kendilerini dış etkenlerden korurlar. Yumurtalarını yaptıkları ağlar arasına, yaprağın alt yüzüne ve yaprak damarları boyunca bırakırlar. Yumurtalar sıcaklığa bağlı olarak 2-9 günde açılırlar. Çıkan larva üç gömlek değiştirdikten sonra ergin dişi ve erkekler meydana gelir. Akarların yapraklardaki yoğunluğu haziran ayından itibaren artmaya başlar. Temmuz-ağustos aylarında en yüksek seviyeye ulaşır, daha sonra giderek azalır. Mevsimin sıcak ve kuru olması kırmızı örümceğin hızlı artmasına, yağışlar ise populasyonun azalmasına neden olur. Akarların üreme gücü oldukça yüksektir. Türe ve sıcaklığa bağlı olarak yılda 3'den 21'e kadar döl verebilirler. Akdiken akarı kışı döllenmiş dişi halinde geçirir. Çiftleşen dişiler sonbaharda eylül, ekim aylarında kışlağa çekilirler. Önce ağaçların yaşlı kabukları altlarına ağaç çatlaklarına yerleşirler. Buna rağmen kışı kabuk altlarında pek geçirmezler. Çoğu toprak içinde 5-10 cm derinliğine inerler. Toprak içindeki boşluklara grup grup yerleşirler. Bulundukları boşlukta ağ örerler ve ağlar arasında kışı geçirirler. Akdiken akarı beslenmek için nisan ortasından itibaren kışlaklarını terk edip yapraklara geçmeye başlar, burada beslenirler ve mayısın ilk haftasında yumurta bırakmaya başlarlar. Yumurtalarını damar boyunca yaprağa bırakırlar. Bir dişi 60-120 adet yumurta bırakabilir. Yumurtalar 5-7 gün içinde açılır. Yılda 9-10 döl verirler. İki noktalı kırmızı örümcek, kışı döllenmiş ergin dişi olarak kalın gövdelerde, ağaç kabuklarının altında, ağaçların çatlak ve yarıklarında dökülmüş yaprak ve kabuk parçalarında ve otlarda uyuşuk halde geçirir. Erginin kışlaktan çıkışı, mart ayının ilk haftasından itibaren başlar. Yaprakta çok kesif ağ örer, bir yaprak üzerinde dişi, erkek, larva ve yumurta görmek mümkündür. Ergin dişiler beslendikleri yaprakların alt yüzüne tek tek veya kümeler halinde olmak üzere 100-200 kadar yumurta bırakırlar. Yılda 10-21 döl verirler. Avrupa kırmızı örümceği, kışı yumurta halinde ağaçların dal ve dalcıklarında geçirirler. İlkbaharda nisan ayı başından itibaren yumurtadan çıkan larvalar taze sürgünlere saldırırlar. İlk 15 gün içinde kışlık yumurtaların açılması hızlıdır. Normal olarak açılma bir ay devam eder. Larvaların ergin oluşu ilkbaharda 28 günde, yazın 15 günde olmaktadır. Erginlerin mayıs ayından itibaren yumurtalarını yaprak altlarına bırakırlar. Yumurtalar ilkbaharda 9 günde, yaz sıcaklıklarında ise 3 günde açılırlar. Kışlık yumurtalarına temmuz sonlarından itibaren genç dalların koltuk altlarına veya meyve buketi ile odun gözü etrafına bırakırlar. Bu yumurtalar açılmadan kışa girerler. Yılda 8-9 döl verirler. Meyve kahverengi akarı, kışı yumurta halinde geçirir. Kış yumurtalarını çoğunlukla 1-2 yıllık dallar üzerinde bırakırlar. Yumurtaları odun ve meyve tomurcuklan etrafında, yaprak gözleri civarında görülür. Yumurta yoğunluğunun çok olduğu yıllarda kalın dallara ve hatta ağaç gövdelerine bırakabilirler. Bu durumda dallar pas rengini alır. Kış yumurtaları hava koşullarına göre mart sonu ve nisan ayının ilk günlerinden itibaren açılmaya başlar ve mayıs ayına kadar bir ay boyunca devam eder. Nisan ayının sonuna kadar kış yumurtaları çoğunlukla açılmış olur Yumurtadan çıkan larvalar yapraklarda beslenir, ergin olması çoğunlukla dallar üzerinde geçer. Bu özellik kahverengi örümceğin yaşayışına has bir davranıştır. Bu durum diğer örümceklerde görülmez. Kış yumurtalarım temmuz ayı ortasından itibaren dallara bırakmaya başlar. Bu yumurtalar yaz içinde açılmaz, açılması için üzerinden bir kış geçmesi gerekir. Gelecek yıl ilkbaharda açılır. Bu örümceğin ilk dölleri yalnız yaz yumurtası bırakır. Bu yumurtalar yaz içinde açılır. Bu döller tamamen kış yumurtası, aradaki döller hem yaz hem de kış yumurtası bırakır. Bunun için ağaçta hem yaz hem de kış yumurtası bulunur. Yaz yumurtası yapraklara, kış yumurtası dallara bırakılır. Eylül sonu ve ekimde son erginler de ölür. Ağaçta yalnız kış yumurtaları kalır. Yılda 3-4 döl verir. Yassı akar, kışı açıkta döllenmiş dişi olarak meyve ağaçlarının 2-3 yıllık dallarının çiçek buketi, odun ve meyve gözleri etrafında, tomurcukların arasında veya üzerinde geçirir. Kar ve dondan zarar görmezler. Kışın 25-125 tanesi toplu olarak bir arada bulunur. Bu topluluk dalda kırmızı bir leke gibi görülür. Yassı akar gibi kışı ince dallar üzerinde açıkta ergin olarak geçiren başka akar yoktur. Erginler nisan ayı ortasından sonra yumurta bırakmaya başlar. Kışı geçiren dişliler ilk yumurtalarını dal üzerinde odun gözünün etrafına ve altına bırakırlar. Daha sonra yapraklara geçer ve alt yüzünde damarlar boyunca yumurta bırakırlar. Yumurtalar mayıs ayı sonu veya haziran ayının ilk haftasından itibaren açılmaya başlar. Erginler çok yavaş hareket ederler. Sonbaharda çiftleştikten sonra erkekleri ölür. Yapraklar dökülünce ekim ayından itibaren dişiler dallara çekilmeye başlar. Yılda 4-5 döl verirler.

Yaşayış

Akarlar bulundukları konukçuların yapraklarından bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar ve zehirli maddeler salgılarlar. Bunun sonucu olarak yapraklarda önce beyaz, sonra sarı kahverengi lekeler meydana gelir ve daha sonra bu lekeler birleşerek yaprağın kuruyup dökülmesine, dolayısıyla önemli derecede ürün kaybına neden olurlar. Avrupa kırmızı örümceği ve meyve kahverengi akarı çiçeklerin çanak yapraklarını ve buketlerdeki taze yaprakları emerek sararttığından bahçe bir yanık manzarası arz eder. Şiddetli zarara uğrayan meyve ağaçlarında yapraklar gümüşsü bir renk alır meyve gözleri iyi hazırlanamaz pişkin gözler az olur. Sürgünlerde iyice pişkinleşmediğinden kış donlarından zarar görür. Yassı akarın zararı ise; ilkbaharda açılan tomurcuklara saldırarak onları zayıflatır. Meyve tutmasını önler. Meyveler renksiz ve kalitesiz olur. Gelecek yılın meyve gözleri normal teşekkül edemez. Pişkin gözler az olur. Meyve verimi yıldan yıla düşer. Yaprakta damarlar boyunca renk bozulması başlar grimsi kırmızı görünüm damar boyunca yayılır.

Kültürel Önlemler

Birçok avcı akar ve böcekler zararlı akarların yumurta ve diğer dönemlerine saldırarak çok kere onları zararsız durumda bırakabilmektedirler. Avcı akarlardan Typhlod-romus spp., Amblyeius spp., Phytoseus spp., Atractotomus mali (Hemiptera Myridae), Orius spp., (Memiptera-Antacoridae) ve Coccinellid olan Stethorus punctillum önemli doğal düşmanlar olarak bulunmaktadır. Scolothrips lonigicornis (Thysonoptera ve Crysopa carnea Sth. (Neuroptera: Crysopidae)'de önemli akar predatörleridir. Akarların biyolojik mücadelesinde, yukarıda adı geçen faydalılardan Typlodromus pyri Scheut, S. longicornis ve S. punctillum önemli rol oynamaktadır. Bunlar doğada korunarak ve etkinlikleri arttırılarak, bulunmayan yerlere bulaştırılarak ve kitle halinde üretip salmak suretiyle biyolojik mücadelede kullanılabilir. Bu bakımdan, özellikle organik fosforlu ve sentetik pyretroidlere dirençli T. pyri ırklarının kullanımı hayati önem taşımaktadır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama yaparken sürgün ve yaprakların alt yüzlerinin iyice ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.

İlaçlama Zamanı

Akarlara karşı kış mücadelesi önerilmemektedir. Ancak kabuklu bit ve koşnillerin bulunduğu meyve bahçelerinde yapılacak kış mücadelesi Avrupa kırmızı örümceği ve Meyve kahverengi akarının kış yumurtaları ile Yassı akarın kışlayan ergin populasyonunu da düşürür. Mayıs ayından itibaren 100 yaprakta periyodik olarak yapılacak sayımlarda, akar sayısının yaprak başına ortalama 3-5 bireyi geçmesi durumunda ilaçlama gerekir.