Latincesi

Microtus spp

Hastalık Tanımı

Genellikle vücut tıknaz, baş büyükçe, burun basık, kulaklar kısa ve çoğunluğu kıllar arasındadır. Kuyruk vücuda oranla kısa olup vücut uzunluğunun 1/5'i kadardır ve başlangıç noktasından ucuna kadar kısa, seyrek ve açık renk kıllarla kaplıdır. Sırt tüyleri dip tarafta esmer gri, üste kahverengi kızıldır. Karın beyaz veya kirli beyazdır. Sırt ve karın renklerinin birbirine karıştığı yanlarda belirli bir yan çizgi yoktur. Vücut 90-180 mm., kuyruk 18-53 mm., arka ayak 19-24 mm uzunlukta olup vücut ağırlığı 30-60 gr dır. Tarla fareleri, 4-6 giriş deliği bulunan 10-70 cm derinlikteki toprak altı galerilerinde yaşarlar. Gece ve gündüz aktif olmakla birlikte özellikle geceleri faaldirler. Dişileri her ay doğurma gücüne sahiptirler. Ancak, yılda 4-6 doğum yaparlar ve her doğumda en çok 9, ortalama 5-6 yavru verirler. Gebelik süreleri 3 haftadır. Doğan yavrulardan ortalama % 40 kadarı çeşitli nedenlerle ölür. Sütten kesilen yavrular kendileri gıdalanmaya başlarlar ve bu andan itibaren zararlı olurlar ki bu da doğumdan 15-20 gün sonradır. 2-3 ay içinde ergin olurlar. Ortalama ömürleri 3-4 yıldır.

Yaşayış

Kültür bitkileri ile çayır-mera bitkilerinin yeşil aksam, tohum ve meyvelerini ayrıca meyvelik ve ormanlarda fidanların gövdelerini (özellikle kök boğazı)yemek, kemirmek, kesmek ve kirletmek suretiyle zarar yaparlar. Gıdalandıkları alandaki besin tükendiğinde başka alanlara da geçerek zararlarına devam ederler. Sıcak aylarda yeşil, serin aylarda kuru yemi fazla yerler. Ergin bir tarla faresi günde ortalama 25 gr yeşil, 15 gr kuru yem yer. Zarar dereceleri populasyon yoğunluğuna bağlı olarak % 100'e kadar ulaşabilir. Deniz seviyesinden 2500 m. yüksekliğe kadar bitki olan hemen her yere yayılmışlardır.

Kültürel Önlemler

Tarla farelerinin başlıca asalakları; kene, bit , piredir. Kedi , köpek , gelincik , sansar, baykuş, leylek, kerkenez, atmaca, doğan, şahin, kartal ve yılanlar ise başlıca predatörleridir. Doğal dengenin bozulmadığı ortamlarda bu predatörler tarla farelerini büyük ölçüde baskı altında tutarlar. Derin toprak işlemesi, münavebe, tarla temizliği, sistemleri su ile doldurma, kapan kullanma gibi önlemlerle tarla farelerinin zararları bir dereceye kadar azaltılabilir.

Kimyasal Mücadele

Zehirli yem hazırlamak için, elekten geçirilmiş temizlenmiş ve yıkanmış kurutulmuş 100 kg buğday yeteri kadar su (2.5 lt. kadar) ile nemlendirilir. Üzerine 2,5 litre sıvı yağ ilave edilip iyice karıştırılır. İlave edilen yağ, bütün buğday danelerine bulaştıktan sonra 2 kg çinko fostur buğdaylar üzerine serpilip buğdayların rengi homojen siyah oluncaya kadar kürekle aktarılır. Böylece hazırlanan zehirli yem, beton veya kağıt üzerine ince bir tabaka halinde yayılır ve rutubetsiz kapalı bir yerde kurutulur. Zehirli yem uygulamasında, her deliğe 5 adet olacak şekilde yemler, el değmeden delik içlerine bırakılmalıdır. Uygulamanın tamamlanmasından sonra, ilaçlanan alan mutlaka kontrol edilerek fare ölüleri toplanıp yakılmalı veya derince bir çukura gömülmelidir. Tarla faresi mücadelesinde toplu ve tarama mücadele esas olduğundan, zararlının bulunduğu alandaki bütün tarlalar ve tarla kenarları ile çevredeki sulama kanallarında bulunan işlek delikler ilaçlanmalıdır.

İlaçlama Zamanı

Tarla fareleriyle kimyasal mücadele iklim uygun olduğu sürece her zaman yapılabilir. Ancak en uygunu ve etkili olanı, kıştan çıktıkları ve en zayıf oldukları ilkbahar ile kışa girişte sonbahardır. Tarla fareleriyle bulaşık alanlarda 25 m2'de 5 işlek delik sayıldığında mücadeleye başlamak gerekirse de bitki çeşidine ve uğranılan ürün kaybının fazla oluşuna göre bu sayı düşebilir.