AMAÇ ve KAPSAM
Tereyağının diğer çeşit yağlarla katkılı olup , olmadığını belirlemek için Reichert-Meissl sayısını tayin etmektir.

PRENSİP
Reichert-meissl sayısı , 5 g yağdaki asitliğin nötralizasyonu için gerekli olan 0,1 N NaOH çözeltisinin mL olarak miktarı olup , tereyağının sabunlaştırılmasından sonra , süt yağları için karakteristik olan düşük moleküllü yağ asitlerinin su buharıyla uçurularak damıtılması ve damıtma ürününün bir toplama kabında toplanarak ayarlı bir alkali çözeltisi ile titre edilmesi esasına dayanır.

ALET EKİPMAN
•Genel laboratuvar cihaz ve malzemeleri
•Hassas laboratuvar terazisi
•110 mL işaretli balon joje
•Damıtma cihazı ( polenske cihazı)
•Süzgeç kağıdı ( Whatman 4 veya Whatman 41 )

KİMYASALLAR
•1 N Sülfürik asit
•Gliserin d= 1,26
•% 50 lik Sodyum hidroksit çözeltisi
•Fenol ftalein indikatörü
•0,1 N Sodyum hidroksit çözeltisi

İŞLEM
Eritilip süzülerek suyundan ve tortusundan ayrılmış tereyağı örneğinden 5 ± 0,01 g , 300 mL lik dibi düz damıtma balonuna tartılır. Üzerine 20 g gliserin ve 2 mL % 50 lik NaOH eklenir. Balon içindekiler hafif alevde gezdirilerek ve çalkalanarak sabunlaştırılır. Köpükler yok olup sıvı berraklaşarak limon sarısı renk alınca ısıtmaya son verilir. Balon bir asbest üzerine konarak ağzı kapalı halde 90 ^oC ye kadar kadar soğumaya bırakılır. Üzerine en az 15 dakika kaynatılıp , yaklaşık 90 ^oC ye soğutulan damıtık sudan 90 mL eklenir ve karıştırılır.

( Sabun çözeltisi berrak ve açık sarı renkte olmalıdır. Sabun çözeltisinin bulanıklığı , sabunlaştırmanın yetersizliğini , koyu renkli olması ise yüksek derecede ısıtıldığını gösterir ve her iki halde de deney tekrarlanmalıdır.)

Polenske damıtma cihazının destilat toplama kısmına 110 mL de işaret çizgisi bulunan ölçülü balon yerleştirilerek soğutma suyu açılır. Sabun çözeltisi üzerine , kaynamayı kolaylaştırmak için 0,6 – 0,7 g toz sünger taşı konur . 50 mL 1 N H2SO4 eklenir ve hemen özel damıtma cihazına yerleştirilerek 19-21 dakikada 110 mL destilat toplanacak şekilde kaynaması sağlanarak damıtma yapılır. Soğutma suyu damıtma ürünü 20±1 ^oC de alınacak şekilde ayarlanmalıdır. Destilat 110 mL ye yaklaşınca ısıtma işlemine son verilir ve son gelen damlacıklarla 110 mL işaret çizgisine tamamlanır. Balonun ağzı kapatılıp 20 ^oC deki su banyosuna , 110 mL işaret çizgisi su içinde kalacak şekilde yerleştirilir ve bu sıcaklıkta 10 – 15 dakika tutulur. Süre sonunda seviye düşmüşse saf su ile 110 mL çizgisine tamamlanır.

Destilat Whatman 4 veya Whatman 41 süzgeç kağıdından 100 mL lik bir ölçülü balona süzülür. ( süzüntü berrak değilse süzme işlemi tekrarlanır ). Süzüntüden 100 mL alınarak fenol ftalein yanında 0,1 N NaOH ile titre edilir.
Bir de yağ kullanmadan tanık deney yapılır ve tanık deney sonundaki sarfiyat toplam sarfiyattan çıkarılır. Tanık deney için 0,5 mL den fazla harcama olmamalıdır. Aksi halde cihaz ve reaktifler gözden geçirlimelidir.)

HESAPLAMA

RM Sayısı = ( V1 – V0 ) x N x f x 11

V1: Deneyde harcanan NaOH çözeltisi hacmi , mL
V0: Tanık deneyde harcanan NaOH çözeltisi hacmi , mL
N : Titrasyonda kullanılan NaOH çözeltisinin normalitesi
f: Titrasyonda kullanılan NaOH çözeltisinin faktörü

Kaynak : TS 1331 / Nisan 1995