AMAÇ ve KAPSAM
Rafine edilmiş yağlarda sabun miktarını tespit etmek.

PRENSİP
Yağlarda çözünmüş olabilen sabunun , yağ asitlerine dönüştürülerek titrasyonla tayin edilmesi esasına dayanır.

ALET EKİPMAN
Hassas laboratuvar terazisi

KİMYASALLAR
•İndikatörlü Aseton Çözeltisi; damıtılmış 98 mL asetona 2 mL su ve 0.5 mL bromfenol mavisi çözeltisi katılır. Renk sarı olmalıdır. Olmaması halinde sarı renk elde edilinceye kadar 0,01 N HCl veya 0,01 N NaOH ile titre edilmelidir. Bu çözelti tayinden hemen önce hazırlanmalıdır.
•% 1 (m/v) lik Bromfenol mavisi ; % 95 (v/v) alkolle hazırlanmış
•0,01 N HCl Çözeltisi
•0,01 N NaOH çözeltisi

İŞLEM
40 g örnek 0,001 g duyarlılıkla, önceden indikatörlü aseton çözeltisi ile yıkanmış ve kurutulmuş balona (tercihen tüpe) tartılır.1 mL su katılıp su banyosunda hafifçe ısıtılıp kuvvetlice çalkalanır. 50 mL indikatörlü aseton çözeltisi katılır, su banyosunda hafifçe ısıtılıp kuvvetlice çalkalanır. Faz ayrılması beklenir Üstteki fazın durumuna bakılır. Numunede sabun varsa üst faz yeşil veya mavi renk alır. Bu durumda sarı renk meydana gelinceye kadar 0,01 N HCl katılır. Hafifçe ısıtma çalkalama işlemine üst fazın sarı rengi devamlı kalıncaya dek devam edilir. Sarfiyat kaydedilir.

Paraleller arasındaki fark iki sonucun ortalamasının % 0.5 inden büyük olmamalıdır.

HESAPLAMALAR

% Sabun Miktarı (sodyum oleat olarak , kütlece )= N x f x V x 0,304 x 100 / m

N: HCl çözeltisinin normalitesi
f: HCl çözeltisinin faktörü
V: Harcanan 0,01 N HCL çözeltisi , mL
m: numune ağırlığı , g
0,304 sodyum oleatın mili eşdeğer gramı

Kaynak : TS 5038 / Ocak 1987