AMAÇ ve KAPSAM
Fındık içinin ekstrakte edilen yağındaki asitliği oleik cinsinden belirlemektir.

PRENSİP
Fındığın içindeki yağın petrol eteri ile ekstraksiyonu, ekstrakte edilen yağın etanol ve dietileter karışımında çözülmesi ve ortamda bulunan yağ asitlerinin etanollü KOH çözeltisi ile fenol ftalein indikatörüne karşı titrasyonudur.

ALET EKİPMAN
•Genel Laboratuvar malzemeleri
•Hassas terazi
•Yağ ekstraksiyon cihazı
•Kurutma etüvü , 103 ^oC ye ayarlanabilen.
•Desikatör

KİMYASALLAR
•%95 (v/v) lik etanol ve dietileter 1+1 (v/v) karışımı: Kullanmadan hemen önce, bu karışımın her 100 mL’sine 0,3 mL belirteç katılır 0,1 N etanollü KOH çözeltisi ile nötrleştirilir.
•0,1 N Etanollü KOH, %95 (v/v) lik etanolde : En az 5 gün önce hazırlanmış kahve renkli cam bir şişe içine aktarılmış bir çözelti kullanılmalıdır. Çözelti renksiz veya saman sarısı renkte olmalıdır ve kullanmadan kısa bir süre önce faktör tayini yapılmış olmalıdır.
•Petrol eteri : 40 – 60 ^oC kaynama noktasında ve 0,002 g/100 mL den fazla buharlaştırma kalıntısı bırakmayan
•Fenol ftalein belirteç çözeltisi : % 1 (m/v) lik %95 (v/v) lik etanolde hazırlanmış.

İŞLEM
Ekstrakte edilmiş ve ağırlığı bilinen yağın tamamının üzerinde ekstraksiyondan hemen sonra tayin yapılır.
Fındık içi blenderde parçalanarak ( parçaların boyu 5 mm’den daha büyük olmamalıdır) tayine hazırlanır. Yaklaşık 10 g deney numunesi kartuşun içine tartılarak kartuşun ağzı pamukla kapatılır. Numune çok yaş ise (rutubet miktarı % 10’dan çok) rutubetin %10’un altına düşürülmesi için dolu kartuş bir süre sıcaklığı 80 ?C’yi aşmayan bir etüvde kurutulur.
Önceden 103 ± 2 ?C’de kurutularak desikatörde soğutulan ekstraksiyon balonu 0,1 mg hassasiyette tartılarak darası alınır ( T1 ) ve ekstraksiyon cihazına takılır. İçerisinde deney numunesi bulunan kartuş ekstraksiyon cihazına yerleştirilir. Ekstraksiyon cihazına gerektiği kadar petrol eteri konur su banyosu üzerinde geriye akış saniyede en az 3 damla olacak şekilde yaklaşık 4 saat ekstraksiyon yapılır. Ekstraksiyondan sonra balon içindeki çözücü uçurulur ve 103 ± 2 ^oC de 30 dakika kadar kurutulur. Desikatörde soğutularak tartılır. (T2 )
Tartımı alınarak miktarı tespit edilen yağ numunesi önceden nötrleştirilmiş olan etanol ve dietileter 1+1 karışımının yaklaşık olarak 150 mL’si içinde çözülür. Elde edilen çözelti tam berrak değilse, karışımdan bir miktar daha katılır. Deney çözeltisi 0,1 N etanollü KOH ile fenol ftaleinin dönüm noktasına kadar (pembe rengin en az 10 saniye kararlı kaldığı) titre edilir.

HESAPLAMALAR
Sonuç ekstrakte edilen yağda oleik asit yüzdesi olarak ifade edilir.

% Asitlik (Oleik asit olarak) = f x N x V x 0,282 x 100 / ( T2 – T1 )

N: Etanollü KOH in normalitesi
F: Etanollü KOH in faktörü
V: Titrasyonda harcanan etanollü KOH hacmi , mL
T1: Ekstraksiyon balonunun darası
T2: Ekstraksiyondan sonraki balon tartımı
0,282 : Oleik asidin mili eşdeğer gramı

Kaynak : TS 1633 / Nisan 1974