AMAÇ ve KAPSAM
Et ve et ürünlerinde nişastanın Lane Eynon metoduyla tayin edilmesidir.

PRENSİP
Et ve et ürünlerine katılan nişasta asidik ortamda hidroliz edilerek invert şeker haline dönüştürülür. Fehling çözeltileri ile muamele edilerek invert şeker miktarı bulunur. İnvert şeker miktarı nişastaya çevirme katsayısı ile çarpılarak % nişasta miktarı bulunur.

ALET EKİPMAN
•Genel laboratuvar alet ve malzemeleri
•Whatman süzgeç kağıdı, No.1 (veya eşdeğeri)
•Terazi 0.001 g hassasiyetle tartabilen

ÇÖZELTİLER,KİMYASAL VE STANDART MADDELER
•Derişik HCl , d=1,19
•% 20 ’lik NaOH çözeltisi
•% 6 ’lık Potasyum ferrosiyanür çözeltisi
•% 12 ’lik Çinko asetat çözeltisi
•Fehling-I: 69,28 g Bakır(11)sülfat pentahidrat (CuSO4. 5H2O) suda çözülerek 1L ‘ye tamamlanır.
•Fehling-II: 346g sodyum potasyum tartarat (C4H4O6 NaK.4H2O) ve 100g NaOH 1L ye tamamlanır.İki gün bekletilip süzülür en fazla iki ay bozulmadan saklanabilir.
(Faktör Tayini: Bürete , standart invert şeker çözeltisi doldurularak , 5 er mL lik Fehling çözeltileri aşağıdaki gibi titre edilir.F = V x 2 )
•% 0,2 lik Metilen mavisi İndikatör çözeltisi
•% 0,5 lik Fenol ftalein İndikatör çözeltisi
•Stok invert şeker çözeltisi 10 g/L ‘lik : 9,5 g sakkaroz (C12H22O11) 30-40 mL saf suda çözülerek 5 mL derişik (d=1,19) HCl ilave ederek oda sıcaklığında 3 gün bekletilerek hidroliz edilir, 1L ‘ye tamamlanır. ( Bu çözeltinin 1 mL sinde 10 mg invert şeker vardır. )
•Standart invert şeker çözeltisi: Stok invert şeker çözeltisinin 50 mL si 250 mL ‘lik ölçülü balona alınır iki damla fenol ftalein indikatörü damlatarak 5N NaOH ile nötrleştirilerek balon çizgisine tamamlanır. Bu çözeltinin 1 mL sinde 2 mg invert şeker vardır. )

İŞLEM
Kıyılmış numuneden 5 g tartılarak 500 mL’lik ağzı tıraşlı balona konur (m) . Balona 100 mL saf su + 7mL derişik HCl ilave edilir. Balon geri soğutucuya takılarak 1 saat kaynatılır. Bu süre sonunda balon soğutulur fenol ftalein damlatılarak % 20’lik NaOH ile nötralize edilir. Üzerine 5 mL % 12’lik Çinko Asetat ve 5 mL % 6’lık Potasyum ferrosiyanür çözeltileri eklenerek berraklaştırılır. 500 mL‘lik ölçü balonuna aktarılarak işaretine kadar saf su ile tamamlanır (V) . Watman No.1 süzgeç kağıdından süzülür. Süzüntü bürete doldurulur.

Ön Titrasyon : 250 mL lik bir erlene 5,0 mL Fehling I ve 5,0 mL Fehling II çözeltilerinden alınarak çalkalanır. Üzerine 10 mL saf su eklenir. Erlen ısıtıcılı manyetik karıştırıcının tablasına yerleştirilir ve manyet çubuğu ile karıştırarak 3 dakika içinde kaynama gözleninceye kadar ısıtılır. Kaynamaya başladıktan sonra metilen mavisi damlatılır. Büretteki çözelti ile renk maviden kırmızıya dönünceye kadar titre edilir.

Kesin Titrasyon : 250 mL lik bir erlene 5,0 mL Fehlig-I ve 5,0 mL Fehling-II çözeltilerinden alınarak çalkalanır. Üzerine 10 mL saf su eklenir ve büretteki çözeltiden , ön titrasyonda harcanan miktarın 1 mL eksiği eklenir. Erlen ısıtıcılı manyetik karıştırıcıya konup , karıştırılarak kaynatılır. Erlen 3 dakika içinde kaynamalıdır. Kaynama başladıktan sonra 2 dakika kaynatılır. 2 dakikanın sonuna doğru birkaç damla metilen mavisi eklenip büretteki çözelti ile kırmızı renk oluşana kadar titre edilir. Titrasyon 2 dakika içinde tamamlanmalıdır. Titrasyonda harcanan çözelti kaydedilir (S).






HESAPLAMA

% Nişasta, kütlece = 0,094 x F x V / S x m

V:Numunenin inversiyonundan sonra tamamlandığı hacim , mL ( 500 mL )
F:Fehling çözeltilerinin faktörü , mg
m:Alınan numune miktarı , g
S:Numune titrasyonundaki sarfiyat , mL
0,094 : İnvert şekeri nişastaya çevirme faktörü

Kaynak : R. Lees 1975. Food Analysis : Analytical and Quality Control Methods for the Food Manufacturer and Buyer. Say. 166. Metot 13b